ارزشيابي توصيفي

سفرنامه ها
ارزشيابي اجراي پيش آزمايشي مقياس كيفي در مدارس ابتدايي در سال تحصيلي 82-1381

Saturday, October 04, 2003

و بالاخره : در جمع مجريان طرح ارزشيابي توصيفي در تهران

درتهران برنامه بازديد از مدارس از نظر كمي وكيفي متفاوت بود.مشاهده هاي عمقي خانم سعيده مير زاده واقفي ،همكار خوبم را بارها در اين صفحه منتشر كرده ايم كه درلينك وبلاگ هاي مدارس عدالت و آزاده گان جاوداني است! لااقل تا وقتي كه آنها را به دست مدارس نداده ايم ! خودم هم پنج بار قبل وبعد از عيد از اين دو مدرسه بازديد كرده و مشاهدات ونظراتم را منتشر كرده ام.ضما گزارش عملكرد مدرسه عدالت توسط آقاي فرزانه وگزارش انتقادات مدرسه عدالت به طرح ارزشيابي توصيفي و همچنين نحوه اجراي طرح توسط آنها قبلا در صفحه منتشر شده و در ليتك هايشان ذخيره شده است بنا بر اين در اينجا به گزارش مختصري از دو مدرسه بسنده مي كنيم.


در ارتفاعات ولنجك اوين

شايد در هيج جا فاصله آزادي و اسارت اينقدر محسوس نباشد.ازمدرسه دولتي عدا لت درارتفاعات شماال تهران ،از يك سوبالا را كه نگاه كني ارتفاعات البرز را مي بيني! و كوه رفته هاي قبل وبعد از انقلاب مي دانند كه آزادي در بالاي كوه يعني چه؟ !

حيف كه آة برآمده از قلبم را نمي توانم بر قلمم جاري كنم ! اما از همين عدالت سرا اگر به پائين نگاه كني اول دانشگاه را مي بيني ودر كنارش كمي پائين تر زندان اوين را! ونمي دانم كه در اين همجواري چه معنائي هست؟

البته به قول اهالي مكتب تفهم در فلسفه وجامعه شناسي هر كس مي تواند معناي خاص خود را داشته باشد.لااقل اين آزادي در درك را نمي توان به اسارت كشيد.به شرطي كه نظريه ناهماهنكي شناختي فستينگر در روانشناسي اجتماعي را كتمان كنيم !

چون از كوه حرف زدم بي اختيار كمي سطح بحث از جهات سياسي ،علمي و ديني بالا گرفت! البته انشاءالله كه اشكالي نداشته باشد.چون هنوز كمي تا قسمتي به شعار سياست ما عين ديانت ماست ، پاي بندم . البته اگر سياستي داشته باشم و نيز ديانتي !

روز شنبه 20 اردي بهشت طبق قراري كه 10 فروردين گذاشته بوديم ويك هفته قبل هم ياداوري ،ساعت 9 صبح وارد مدرسه شدم. اگر وبلاگ خواننده پر وپا قرصي داشته باشد؛الان
منتظر ماجراي شرين صبحانه است. اما انتظار بيهوده است.در اينجا بايد به ياد راهكار ملكه
فرانسوي بيفتيد!! البته من هم صبحانه خورده بودم وهم رژيم داشتم.كمي كيك و يك پرتقال تامسن بزرگ بيشتر نخوردم.
از ساعت 9 تا 10.5 جلسه اي با خانم خير انديش مدير مدرسه ومعاون آموزشي ايشان و خانمها هاشمي وكرمي معلمان محترم مجري طرح در مدرسه داشتيم.خانم واقفي هم تشريف داشتند.بيشتر همان نكاتي كه در گزارش مدرسه عدالت ودر مذاكرات تلفني قبل وبعد ازعيد با خانم خيرانديش داشتم كه منتشر شده، مطرح گرديد.
از كلاسهاي مجري طرح بازديد كردم.بسيارمجهز وخوب بود.بچه ها قبراق وبانشاط بودند.مانند 22 كلاس ديگري كه قبلا ديده بودم.البته از نظر نشاط دختركان زنجاني به نظرم از همه جا با
نشاط تر بودند.دركلاس خانم هاشمي چك ليست ها پر شده بود.دفتر ثبت گزارش داشتند.پوشه
هاي كار گروهي وانفرادي غني وخوبي وجود داشت.ميز ونيمكتها در هر دو كلاس آرايش گروهي و درو ديوار كلاس ها وراهرو پر از تصاوير دلپذير براي بچه ها بود. كارنامه توصيفي هم يك نوبت صادر و به اولياء داده بودند.
از كلاس خانم كرمي هم بازديد كردمايشان اعتقادي به دفتر ثبت گزارش وچك ليست ندارد وابتكارات ديگري به كار زده است كه قرار شد براي من بفرستد تا به اطلاع همه شما برسانم.كارنامه توصيفي هم به اولياء داده بودند.در هر دو كلاس دادن نمره قطع نشده بود.همزمان ارزشيابيتوصيفي وسنتي را به صورت درهم انجام داده بودند .خانم خير انديش كه مدرسه بر اساس تدابير ايشان اداره مي شود؛خيلي تاكيد روي طرح غني سازي و موفقيت مدرسه در اجراي اين طرح داشتند.
خانم خير انديش ا ولياء را دعوت نكرده بودند !! در حاليكه بر لزوم جلسه با اوليا،تصريح كرده بودم.به هر حال از ايشان خواستم كه آدرس وبلاگ را تايپ كرده به بچه ها بدهند تا ازاين
طريق نظرات آنها را بفهميم.كه تا اين لحظه كسي به اين عنوان كامنت نگذاشته است .

به هر حال فرصتي پيش آمد تا با معلمان مدرسه سري به وبلاگ طرح بزنيم.دو كامپيوتر را من
درمدرسه ديدم يكي از يكي بهتر.به شبكه وصل شديم وبه نظرم رسيد كه معلمان براي اولين بار به صورت آن لاين وروي كامپيوتر وبلاگ را مي بينند.نياز به كمي آموزش در اين زمينه دارند.




در مدرسه آزاده گان



كزارش مبسوط آقاي فرزانه مدير محترم مدرسه چند روز پيش منتشر شد. مشاهدات عمقي خانم واقفي وخودم نيز از اين دبستان در منطقه 9 آموزش وپرورش شهر تهران در تهرانسرقبلا به كرات منتشر شده است.موضوع جديد درباره اين مدرسه اينكه در نبود مدير مدرسه تمامي چك ليست هاو كارنامه هاي توصيفي بنا به تقاضاي منطقه با امضاي مدير مدرسه راهنمائي،به استان ارسال شده بود.و آقاي فرزانه نتوانسته بود تا روز يك شنبه 21 اردي بهشت آنها را به مدرسه بر گرداند.كه خوشبختانه با مراجعه من به سازمان آموزش وپرورش شهر تهران وگرفتن مدارك وتحويل آن به مدرسه موضوع فيصله يافت وقرارشد كه كارنامه ها را فورا براي رويت اولياء
بفرستند وتا مدرسه تعطيل نشده پس بگيرند ودر مدرسه از اين اسناد نگهداري شود.

يكي از دلائل بروز اين مشكل در مدرسه آزاده گان پيگيري همزمان طرح ارزشيابي توصيفي توسط تيم ارزشيابي ،مسئولان منطقه 9و مسئولان آموزش وپرورش شهر تهران مي باشد.حتي يكبار يكي از معلمان مدرسه با وزارتخانه نيز تماس گرفته بودندوفرم اصلاح شده اي از كارنامه ارزشيابي توصيفي را دريافت نموده بودند.بايد از اين تجربه در اجراي آزمايشي طرح استفاده كرد.


جلسه بسيار مفيدي نيز با اولياء دانش آموزان دو كلاس مجري طرح داشتيم.نكات مهم حاصله موارد زير است :

- در كتاب بخوانيم وبنويسيم اول سال تحصيلي با حروف نمره دادند بعد نمره معمولي دادند واز نوبت دوم هم دوباره با حروف نمره دادند.بالاخره ما نفهميديم چي شد !
- اگر به جاي حروف توصيفي ا ز واژه هاي عالي خوب وامثال اينها استفاده شود بهتر است.
- مدرسه آزاده گان كلاسهاي كوچكي دارد وامكانات ندارد ونمي تواند چنين طرح هائي را اجرا كند.
- در اين مدرسه از اول سال بچه ها 4 روز و بعدا 5 روز كلاس مي رفتند واين موضوع باعث افت تحصيلي آنها شده است.
- در ارزشيابي توصيفي وقت معلم خيلي صرف ارزشيابي مي شود واز درس دادن مي افتد.


درسازمان آموزش وپرورش شهر تهران

روز دوشنبه بعد ازظهر 21 اردي بهشت به سازمان آموزش وپرورش شهر تهران رفتم. آقاي موسوي كارشناس مسؤل سنجش وارزشيابي را نتوانستم ببينم.نامه اي برايش نوشتم وشماره تلفن هم گذاشتم كه در صورت تمايل تماس بگيرند.تا امروز كه 6 خرداد است صحبتي نداشته ايم. البته اين مقداري طبيعي است ،چون فصل امتحانات است و اشتغالات زيادي براي ايشان وجود دارد.

خوشبختانه همان روز توانستم با آقاي صفري كارشناس مسؤل آموزش ابتدائي كه در گردهمائي 12 بهمن هم شركت داشته اند وكاملا در جريان طرح ارزشيابي توصيفي بودند به مدت 1.5 ساعت صحبت كنم.

ايشان فرد كار كشته اي است وموهايش در آموزش وپرورش سفيد شده است.نكات زير حاصل اين گفتگوست:

- معلمان بايد به اندازه كافي توجيه شوند وطرح هاي اصلاحي را بپذيرند وگرنه طرح اصلاحي اجرا نخواهد شد.

- عدم اجراي طرح در مدارس غير واجد شرايط،قصه ! است ويكمرتبه ابلاغ مي كنند .

- طرح ارزشيابي توصيفي بايد در مدارس با سطوح برخورداري متفاوت آزمايش شود.

- به فاصله هر دوماه يكبار مجريان طرح بايد نحوه پيشرفت طرح را به صورت دسته جمعي
بررسي كنند.

درمورد دسترسي كارشناسان سازمان آموزش وپرورش شهر تهران به اينترنت سئوال كردم!
جواب دادند كه فعلا دسترسي نداريم وقرار است كه در تابستان كامپيوترمان تقويت گردد احساس كردم از اين حيث وضعيتي شبيه سازمان آموزش وپرورش سيستان وبلوچستان ويا بدتر دارند. !! يك كامپيوتر در كوشه اتاق بود.روشن كرديم.يك گيگ هارد داشت.كه 85 درصد آن استفاده شده بود.نسخه اي از موجودي وبلاگ را روي هارد ريختم.ووبلاگ را به ايشان نشان دادم.ايشان در عين اينكه از مشاهده اين فعاليت در آموزش وپرورش خوشحال شد.ولي آهي هم كشيد كه تفسير آن را نمي دانم.


گزازش سفر سيستان وبلوچستان


در جمع مجريان طرح ارزشيابي توصيفي در زاهدان

روز شنبه 13 اردي بهشت1382 پس از يك پرواز دو ساعته از مبداءتهران وعبور از كوير وكوير وكويردر زاهدان فرودآمديم.در بعد از ظهر اين روز سه برنامه فشرده پيش بيني كرده بوديم كه خوشبختانه هر سه به خوبي تحقق يافت.در اين شهر 4 مدرسه و8 كلاس مجري طرح ارزشيابي توصيفي هستند.همكاران دبستانهاي امام خميني ،شاهد وشهيد صدوقي زاهدان ازسوي مديرمحترم دبستان جمهوري اسلامي ،سركار خانم سلجوقي براي ساعت 5 بعد از ظهر دعوت شده بودند .دو مدرسه بعد ازظهري بودندودو مدرسه صبحي .
درجلسه هشت نفر از معلمان ،چهار نفراز مديران دبستانهاي مجري طرح ارزشيابي توصيفي و كارشناسان مسئول:سنجش وارزشيابي تحصيلي و آموزش ابتدائي سازمان آموزش وپرورش استان سيستان وبلو چستان حضور داشتندو به مدت دو ساعت ونيم درمورد جوانب مختلف طرح ارزشيابي توصيفي بحث وتبادل نظر شد.چكيده اي از مباحث مطرح شده توسط همكاران در ذيل آمده است.
آقاي عبدالهي (از دبستان شاهد)
- اجراي طرح خيلي زمان بر است.
- اگر در دفتر ثبت گزارش بتوان هر موضوع لازم از نظر معلم را نوشت ؛بهتر است تا اينكه صرفا موضوعات خاص را ثبت كرد.
- اگر بتوان چك ليست ها و دفتر ثبت گزارش را باهم تلفيق كرد و چيزي شبيه دفتر ثبت شاخص ها را براي طرح ارزشيابي توصيفي به كار بردبهتر است.
آقاي وحيد نيا (از دبستان شاهد)
- چك ليست ها زياد است و معلم پس از دو ماه همه دانش آموزانش را مي شناسد ونياز به اين همه دنگ و فنگ نيست.
- بودجه بندي درسها بايد در كار نامه لحاظ شود.
آقاي ژيان( از مدرسه صدوقي)
- نبايد زياد به تركيب چك ليست ها دست زدچون معلمين تازه با آنها آشنا شده اند.
سركار خانم خواجه(ازمدرسه امام خميني)
- يك راهنماي آموزشي (دفتر ثبت شاخصها)مشكل را حل مي كند.
- …

در ادامه جلسه ساير همكاران نيز اظهار نظر كردند كه يكساعت ونيم نوار آن موجود است .درميانه جلسه با آقاي احمدي مدير كل دفتر ارزشيابي تحصيلي وتربيتي در خصوص نحوه امتحان پايان سال دانش آموزان كلاس هاي مجري طرح ، با توجه به ابهام پبش آمده تماس گرفتيم. وابهام بر طرف شد.همچنين قول پيگيري خاص حق الزحمه همكاران در زاهدان را از ايشان گرفتيم.جمع بندي جلسه كه موردتائيد حاضران بود به شرح زير است :
- كارنامه و چك ليست ها در قالب دفتر ثبت شاخصها با اعمال مكمل هاي لازم در بيايد.(يك نمونه از اين دفتر را ازهمكاران آموزش ابتدائي گرفتم و نزد من است)
- حجم چك ليست ها زياد است.
- چك ليست ها بايد متناسب با محتواي دروس باشد.
- حجم كتابها بايد كمتر شود.
- امكان تلفيق كتابها وكاهش تعداد آنها در پايه اول ابتدائي دور از ذهن نيست.
- به همكاران مجري طرح حق الزحمه اي پردخت نشده كه بايد جبران مافات شود.
- به همكاران مجري طرح تقدير نامه داده شود



دردبستان دخترانه جمهوري اسلامي

از كلاسهاي خانم مودي وخانم فلسفي بازديد كردم. در هر دو كلاس دانش آموزا ن شاداب وسر حال بودند.دركلاس خانم مودي پوشه هاي كار غني و دفتر ثبت گزارش و چك ليست ها تكميل شده بود.دركلاس خانم فلسفي هم تاحدودي اين كارها مشاهده شد.
كارنامه توصيفي به اولياء نداده بودند.از كمبود كاغذ و اين قبيل چيزها هم صحبت بود.مدرسه كامپيوتر مجهزي داشت.اما سيستم عامل تحت داس واز كمتر از 5 درصد هارد آن براي صدور كارنامه استفاده مي شد.
خانم سلجوقي مدير مدرسه همكار فعال و لايقي است.اما به اندازه كافي ريسك نمي كند.اصولا در زاهدان چندين نفر از همكاران ومردم شهر در برخورد با كامپيوتر ترس از خراب شدن وچه وچه داشتند!بايد اين ترس ها را دور ريخت وجلو رفت.آموزش مناسب ،اعتماد به نفس را بالاتر مي برد.
درروز شنبه 13 اردي بهشت همچنين با اولياء دانش آموزان مدارس جمهوري اسلامي وشهيد صدوقي كه قبلا دعوت شده بودند ملاقات كردم و يك ونيم ساعتي جلسه سي نفري تشكيل داديم. معلمان محترم هم تشريف داشتند.حرف ها ي والدين دانش آموزان زاهداني تقريبا شبيه موارد مطرح شده والدين در تبريز،زنجان واصفهان بود.


در دبستان شهيد صدوقي زاهدان

صبح روز يكشنبه 14 اردي بهشت از اين مدرسه بازديد شد.امكانات اين مدرسه عليرغم ساختمان بزرگ ونسبتا نوسازي كه دارد قابل استفاده براي شيفت دبستان نيست.شيفت بعد از ظهر مدرسه شبانه بزرگسالان است و مديرمدرسه آقاي ژيان وخانمها ميري ورسولي از اين وضعيت ناراضي هستند.يك قطعه تصوير روي ديوارهاي كلاس هاي مجري طرح نبود.هرچند كه معلمين با ابتكار خودشان حروف توصيفي ارزشيابي را به شكلهاي قشنك ومتمايز نقاشي مي كردند. وبه عنوان نمره در دفاتر ديكته وارزيابي ها مي كشيدند. فعاليتهاي مورد نظر در
طرح را در دو كلاس تا حدودي انجام داده بودند.كارنامه توصيفي به اولياء نداده اند.

دفتردار مدرسه كه در يك دوره آموزش ضمن خدمت 60 ساعته خسته كننده سه ماهه در سازمان آموزش فني حرفه اي زاهدان شركت كرده بود از اينكه آموزش نامناسب ديده ودر دوره بيشتر راجع به بيت وبايت و دستورات سيستم عامل داس صحبت شده ناراحت بود.در حالي كه نياز وي آشنائي با اينترنت وويندوز بوده است.
آقاي جهانگرد دبير شوراي عالي لطلاع رساني كشور درجلسه اختتاميه اولين همايش آموزش الكترونيكي گفت كه 50 درصد بودجه سال 81 آي تي صرف آموزش وفرهنگ سازي شده!
وزير آموزش وپرورش نيز گزارش از اينكه 25 درصد درصد از دبيران دبيرستانهاي كشور آموزش كامپيوتر ديده اند !
بايد ديد چه درصدي از آموزش ها اينطوري بوده تا قضاوت دقيق تربكنيم.



در دبستان شاهد پسران زاهدان

آقاي شهركي مدير مدرسه كه همه موهاي سرش سفيد شده كمتر حرف مي زند.آقاي عبدالهي وآقاي وحيد نيا معلمان مجري طرح در مدرسه هر دو افرادي علاقه مند و با انگيزه بودند.از كلاسهاي هردو بازديد كردم.پوشه هاي كار قوي،چك ليست ها تكميل و دفتر ثبت گزارش نيز به سليقه خودشان تكميل شده بود.
آقاي عبدالهي اعتقاد بيشتري به ثبت گزارش و استفاده از كامپيوتر داشت.مدرسه يك نوبت توصيفي به اولياء داده بودواين در زاهدان نوبر بود!مدرسه كامپيوتر مجهز با سيستم عامل ويندوز داشت.كامپيوتر مودم هم داشت ومدرسه تلفن.اما فكر وصل شدن به اينترنت پس از صحبت هاي امروز در مدرسه جدي تر شد.آقاي شهركي نيز گفتند كه بايد كار با كامپيوتر را فرا بگيرند.آقاي عبدالهي هم تائيد كردوگفت كه يك كامپيوتر قسطي خريده و خودش كم كم را افتاده است .يك نسخه از آخرين موجودي وبلاگ طرح را كه بيش از يك مگا بايت مي شد مانندديگر مدارس مورد بازديددر زاهدان وديگر شهرها به آنها دادم تا بصورت آف لاين هم بتواننداز وبلاگ ارزشيتابي توصيفي استفاده كنند.



در دبستان دخترانه امام خميني زاهدان

اگر چه از دو هفته پيش با خانم خواجه مدير مدرسه براي بازديد مدرسه در بعد از ظهر روز 14 اردي بهشت صحبت كرده بودم اما در آخر جلسه اي كه روز13اردي بهشت با مجريان طرح در زاهدا ن داشتيم ايشان گفتند كه خودشان و دوخانم معلم ديگر مدرسه هرسه بسيجي هستند و فردا احتمالا وقت ميدان تيرباشد لذا احتمالا امكان بازديد شما فراهم نشود!

گفتم كه بازديد نكردن از مدرسه در مرام ما نيست ! كمي ديرتر وحتي بدون حضور دانش آموزان هم مي توان اين كار را كرد. وخبر باشما. ساعت 3 بعد از ظهر بود كه خبر دادند مي توانيد بيائيد مدرسه تا خودمان را جمع وجور كرديم ورفتيم مدرسه نزديك 4 شد.دختر بچه ها داشتند از پله ها پائين مي آمدند كه ما را ديدند. (منظور از ما من و آقاي كي خواه كارشناس مسئول ارزشيابي سازمان آموزش وپرورش استان است كه تمام بازديد ها را به اتفاق انجام داديم. )همهمه كردند كه آمدند وسريع به كلاسها برگشتند.در يك كلاس حروف ارزشيابي كننده را به جاي چك ليست در دفتر نمرات وارد كرده بودند. و دفتر ثبت گزارش و پوشه كار هم نداشتند.
در كلاس ديگر هم كمي وضع بهتر بود.كارنامه توصيفي هم به اولياء نداده بودند.
شاگردان سر حال وقبراق بودند.






در سازمان آموزش وپرورش استان سيستان وبلوچستان


آقاي نخعي معاون آموزش وپرورش عمومي سازمان آموزش وپرورش استان سيستان وبلوچستان با همه اشتغالاتي كه روز شنبه 13 اردي بهشت 1382 داشت ساعت 12.5 به استقبا ل من در فرودگاه آمده بود. از ايشان تشكر كردم وگفتم 48 ساعتي كه در زاهدان هستم ...! زود موضوع را گرفت.بنا براين مسافرت زاهدان بسيار پر بار! بود.

ساعت11 صبح روزيكشنبه پس از بازديد از دو مدرسه صدوقي وشاهد وارد اتاق آقاي نخعي شدم.تقريبا همه كارشناسان مسئول تحت مديريت ايشان كه حدود 10 نفر مي شدند در اتاق حاضر بودند.آقاي نخعي مقدمه كوتاهي كفت ومنبر را به من سپرد!
من هم ماجراي شيخي كه در ازدحام جمعيت به مسجد وارد شده وبه زحمت بر منبر نشسته بود و تقاضاي فردي كه از ميان جمعيت برخواسته وندا در داده كه به خاطر خدا بلند شويد وقدمي فراپيش گذاريد را شنيده وبلادرنگ از منبر پائين آمده واز مسجد خارج شده ؛چون حرفي برايش باقي نمانده را تعريف كردم !

يك كلام ختم كلام گفتم: اي ستاد نشنيان آموزش وپرورش واي پيشتيباني كننده مديران و معلمان مدارس ! نيك بدانيد وآگاه باشيد كه از دانش آموزان خود حتي در زاهدان عقب افتاده ايد !

فكر مي كنم به هيچكي بر نخورد!!

ابتدا به كارشناسي آموزش ابتدائي رفتيم .كا مپيوتر مجهزي داشتند كه مودم هم داشت اما مودم آن به جاي اينكه روي كام 3 تصب شده باشد روي كام 1 بود !
با يك خدمات كامپيوتري كه در 100متري ساختمان آموزش وپرورش بود تماس گرفتم.واز او خواهش كردم كه بيايد و اين مشكل را برطرف كند.جوان رعناي زاهداني هم موضوع را سريع گرفت!5 دقيقه بعد آمد.همكاران او را شناختندو كفتند اين كه همان سالاري با موهاي صاف است و دانش آموزخودمان ! سالاري هم كه خيلي سالار بود واينك دانشجوئي در زاهدان ، ظرف 2 دقيقه كيس را باز كرد و مودم را جابه جا! همين!
كارشناسي آموزش ابتدائي معاونت آموزش وپرورش سازمان آموزش وپرورش استان سيستان وبلوچستان به شبكه جهاني اينترنت متصل شد !
همين كار به فاصله يكي دو ساعت ابتدا براي كارشناسي راهنمائي وبعد براي كارشناسي گروههاي آموزشي انجام شد.در روز يكشنبه با توجه به اينكه بلاگر سخت بلا گري ! مي كرد ومن در زاهدان ومجيد در تهران را سخت عصباني كرده بود.در پرشين بلاگ وبلاگي براي همكاران زاهداني درست كرديم كه از اين به بعد شاهد نوشته هاي هامون هيرمند در اين وبلا گ
www.sistan.persianblog.com به نشاني :
باشيم. بعد از ظهر روز يكشنبه و صبح روز دوشنبه نيز بسياري از سايت هاي آموزشي داخلي وخارجي را به همكاران نشان دادم وحظ وافري برديم !

صبح روز دوشنبه از ساعت 8 تا 9.5 با آقاي دكتر كاظمي وهمكاران مسئول در معاونت آموزش عمومي سازمان در خصوص تجربه ارزشيابي توصيفي در زاهدان ، حلسه اي داشتيم كه اهم نكات مطرح شده اينهاست :

- دوره آموزشي برگزار شده براي همكاران كافي نبوده ومجريان طرح خوب برآن مسلط نيستند
و وسائل كمك آموزشي مانند كاغذ وچه وچه نيز در حين اجراي طرح بايد تامين گردد.

- طرح ارزشيابي مستمر الان تبديل به امتحانات مستمر ومكرر شده ! واضطراب هاي مداوم دانش آموزان ،اولياء و معلمان را به دنبال داشته است . ونمونه اي است ازطرح هاي رهاشده در آموزش وپرورش.بايد مراقب بود كه طرح تبديل مقياس كمي به كيفي به چنين سرنوشتي دچار نشود.

- يك دفتر شاخص تحصيلي با در نظر گرفتن چك ليست و... بهتر از اين موارد پراكنده است.

- ارائه آموزش مداوم به مجريان طرح از طريق مجله ويا وبلاگ صورت كيرد.

- پرداخت حق الزحمه مجريان طرح لازم است.

- ارزشيابي توصيفي واستفاده از مقياس كيفي بايد متناسب بامحتواي آموزش وروش هاي تدريس معلم وبه صورت يك مجموعه هماهنگ در قالب برنامه درسي انجام شود.

- براي ارزشيابي توصيفي بايد امكان بازخورد گيري وكنترل فراهم كرد تا معلمان راهنما وديگران بتوانند در بازديدها سر از كار معلم وسطح كلاس دربياورند.

صحبت ها ضبط شد وموجود است.

ساعت 12.5 دوشنبه هنگام پرواز هواپيما به سمت تهران بود.آقاي كي خاه كارشناس مسئول ارزشيابي استان در پژوهشكده تعليم وتربيت زاهدان هي مي گفت برويم! دير مي شود! از
پرواز جا مي ماني! 11.5 با دوستان خداحافظي كرديم وبه سمت فرودگاه حركت نموديم
آقاي كي خاه به راننده خوبي كه در طول اقامت در زاهدان در اختيار ما بود گفت سريع برويم چهار راه رسولي!
تازه دوزاري من افتاد كه عجله آقاي كي خاه براي چي بود !
گفتم: دير مي شود و از پرواز جا مي مانم!
گفت: سر راه است. مي رسيم.
گفتم: ديشب با آقاي گركيج رفتيم وكلي چائي كله مورچه و چادر مشكي با قيمت خوب خريده ام ونيازي نيست.
گفت: نمي شود!
خللاصه از من اكراه واز ايشان اصرار.بالاخره چند كيلو چائي ديگرو دو شيشه ترشي پاكستاني به بار ما اضافه شد.وسفري پربار داشتيم.از همه دوستان به خاطر همراهي هايشان متشكرم.هميشه درفكر شما هستم ونظاره گر وبلاگتان!!.كاري بود در خدمتيم.







Saturday, May 24, 2003

به زاينده رود خروشان درود

در حاشيه زاينده رود

خوشش باد آن نسيم صبحگاهي
كه درد شب نشينان را دوا كرد

هركس كه لطافت صبح هاي حا شيه زاينده رود را درك كرده باشد !مي داند كه صفاي آن كمتر ازخيره كنندگي شب هاي زاينده رود، بر روي سي وسه پل ويا در زير آن نيست! اما بعيد است كه حس وصفاي صبح گاهي آن را، دوربين هاي سينما گران قدر هم بتوانندبه پرده سي نما ! بكشانند. اگرچه درمورد انتقال حس شبهاي آن موفق بوده باشند.به همين دليل صبح ساعت شش كه سوار هواپيما شدم؛باخود گفتم از ساعت 7 تا 8.5 بر آستان آن بوسه مي زنم و هواي پاكش را به ريه ها فرستاده وبر لب اشعارحافظ شيراز را كه به ركن آباد آن نازيده ! مي فرمايد:
بده ساقي مي باقي كه در جنت نخواهي يافت
كنار آب ركن آباد و گل گشت مصلا را

در كنار زاينده رود خروشان وگل گشت آن ودر شهر گنبد هاي فيروزه اي كه نه تنها نصف جهان است ؛ بلكه همه ايران را در خود ذخيره دارد؛ ! زمزمه مي كنم كه هم او سروده است:
به سر جام جم آنگه نظر تواني كرد
كه خاك ميكده كحل بصر تواني كرد
مباش بي مي و مطرب كه رير طاق سپهر
بدين ترانه غم از دل بدر تواني كرد

گل مراد تو آنكه نقاب بگشايد
كه خدمتش چو نسيم سحر تواني كرد

گدائي در ميخانه طرفه اكسيري است
گر اين عمل بكني خاك زر تواني كرد
به عزم مرحله عشق پيش نه قدمي
كه سودها كني ار اين سفر تواني كرد

تو كز سراي طبيعت نمي روي بيرون
كجا به كوي طريقت گذر تواني كرد

جمال يار ندارد نقاب و پرده ولي
غبار ره بنشان تا نظر تواني كرد
بيا كه چاره ذوق حضور و نظم امور
به فيض بخشي اهل نظر تواني كرد

ولي تو تا لب معشوق وجام مي خواهي
طمع مدار كه كار دگر تواني كرد

دلا ز نور هدايت گر آگهي يابي
چو شمع ! خنده زنان ترك سر تواني كرد

گر اين نصيحت شاهانه بشنوي حافظ
به شاهراه حقيقت گذر تواني كرد

كمي ديرتر از آنچه در نظر داشتم ! يعني از ساعت 8 تا ساعت 9 صبح به همراه سيد جليل القدري به پياده روي درحاشيه زاينده رود از پل خواجو تا سي وسه پل پرداختيم.البته ما راه مي رفتيم اما ايستاده نيز مي توان گذر عمر را در گذرآب ديد ! به سيد گفتم ديروز جمعه پنج اردي بهشت،مهمان عزيزي داشتم كه با خانمش كه دبير است وتنها فرزندش كه امين ؛وكلاس سوم دبستان، درخانه ما مهمان بودند.مسعود، مثل خودم چهل وچند ساله است و ديروز به او گفته ام مسعود جان ! بالاخره درجه دكتري ات را گرفتي وعضو رسمي هيات علمي دانشگاه تهران در دانشكده علوم اجتماعي شدي ! فكر ميكنم به هدفت رسيدي حالا مي خواهي چه كني ! با ژست فكورانه ذاتي وهميشگي مردان كويري،به من نگاه كرد وگفت:حسن جان !من تا كنون از همه ذخاير مادي وفكري كه داشتم بهره برداري كرده واينك كفگيرم به ته ديگ خورده وچند ماهي است گوشه عزلت اختيار كرده ام ودر فكر قوطه ور كه در دهه پنجم عمرم كه گل آن است چه كنم؟!
به سيد گفتم :بايد كاري كردچرا كه فردوسي فرموده است:
جهان يادگار است وما رفتني
نماند به گيتي به جز گفتني

و مي داني كه شعار گروه ارزشيابي ما كه در صدر وبلاگ ودر ابتداي برخي از پيامها به كار مي بريم ؛همين سروده بزرگمرد كويري امان است.وخيلي حرف هاي كويري ديگر هم زديم. ساعت 9 بود كه به سي وسه پل رسيديم.به ابتداي خيابان چهار باغ بالا وجائي كه راننده خوش اخلاق اداره آقاي كاظم زاده منتظر ما بود رسيديم.وبه سمت انتهاي چهار باغ بالا كه مدرسه دخترانه معراج درآن قرار دارد حركت كرديم.و…

مي دانيد دوستان ! اصفهان تقريبا در حاشيه كوير قرار دارد وجرقويه عليا ومدرسه شهيد رضا قيصري شهر حسن آباد! كه مدرسه برخوردارتري از مدرسه آزاده گان تهران! است ؛ دركوير وزاهدان كه پس فردا شنبه 13 اردي بهشت به سويش پر مي كشم ؛ نيزدر قلب كوير است ! بنا براين كوير ديديم وبه سوي كوير مي رويم؛پس به من حق بدهيد كه به جاي سفرنامه اصفهان،كويريات بنويسم !تا شايد به او كه فردا روز او و انشاءالله روز ماست؛ و50 روز ديگر سالروز فقدانش ! اقتدا كرده باشيم.
به اميد فرداهاي سبز تر براي جمهوري اسلامي ايران وهمه فرزندانش،به خصوص معلمان عزيز آن!
روزتان مبارك

محمد حسن مقني زاده ، كن ، 11 اردي بهشت 1382

Friday, May 23, 2003

در كوير نمك
شهر حسن آباد ! جرقويه عليا


شنبه شب ششم اردي بهشت ماه 1382آقاي كاظم زاده من را به روستاي اندلان در 30 كيلومتري اصفهان ودر حاشيه كوير رساند ورفت . متاسفانه نتوانسته بودم قبلا خبر مسافرت خود را به اقوام برسانم وبدون اطلاع قبلي آمده بودم . از بلند گوي مسجد ده صداي سخنراني بگوش مي رسيد. در كوچه جلوي در بسته بدون قفل خانه فاميلمان روي سكو نشسته بودم وچند نفري از اهالي از وجود غريبه در ده آگاه شدند. چند لحظه بيشتر نگذشته بود كه مشهدي اسماعيل از مسجد آمد و جلوي در ربوسي كرديم زنجير را انداخت و وارد دالان قديمي با ديوار كاهگلي منزلشان شديم.


شب را در خانه زيباي عمه و شوهر عمه همسرم گذراندم.دو داماد اين خانواده،آقاميرزا (فرزند پسرشان )ودو عموي همسرم ،كه درآن روستا،وشهرك اندلان ساكن بودند.ظرف مدت كوتاهي از طريق شبكه اطاع رساني روستا!!خبر شدندولطف كردند وبه ديدن من آمدند وشب شام را مهمان مشهدي اسماعيل بوديم.


آقاي ساعي يكي از دو داماد مشهدي اسماعيل كه همكارمان در وزارت جهاد كشاورزي است ودر انتخابات اخير شوراها به عنوان يكي ازسه عضو شوراي روستاي اندلان انتخاب شده گفتند كه خيلي دوست داشتند كه فردا همراه من به جرقويه عليا وحسن آبادبراي بازديد از مدرسه شهيد قيصري كه در 100 كيلومتري اندلان واقع شده، بيايند اما فردا فرمانداري، شوراها را دعوت كرده تا مراسم افتتاحيه وانتخاب رئيس و نايب رئيس ومنشي شورا ها برگزار گردد؛لذا نمي توانند.با تشكر ازايشان گفتم : كه چه عجله اي در انتخاب ريس شورا؟! به نظر من اين كار انگيزه ديگر اعضاي غير رئيس شوراها را براي مشاركت كاهش مي دهد.گفتند: دوره قبلي هم همينطور بود. اين رئيس شورا است كه همه كاره است. مردم و مسئولان نيز اين امر را پذيرفته اندو…
يك مرتبه تلفن زنگ زد!!همسرم از تهران بود؛.گفت: پس موبايلت چرا كار نمي كند! گفتم :تلفن همراه من روشن است اما اينجا سرويس مخابرا ت مشكل دارد.گفتم چطور اينجا زنگ زدي !از كجا شماره تلفن عمه ات را پيدا كردي (از وصل اين تلفن 24 ساعت نمي گذشت.البته دخترها وپسرشان در همين روستا چند سالي است كه تلفن دارند.) گفت از منزل عمويم شماره را گرفتم.عمه خانم پاي تلفن آمد وگله گذاري كه نبايد به من پيره زن سر بزني مگر براي

در مورد طرح ارزشيابي توصيفي با اقوام صحبت كردم. گفتند در روستاي ما نيز تعدادي از مردم كامپيوتر دارند واز اينتر نت هم استفاده ميكنند وما هم به دنبال خريد كامپيوتر براي بچه ها هستيم وفقط …


صبح ساعت 7، ماشين پيكاني را از همان روستا براي عزيمت به حسن آباد وبرگرداندن به شهر اصفهان به مبلغ 12 هزار تومان كرايه كرده وبه سوي مدرسه شهيد قيصري حركت كرديم.ساعت 8.5 صبح به جرقويه عليا رسيديم.قبل از رفتن به مدرسه شهيد قيصري كه ديوار به ديوار اداره آموزش وپرورش جرقويه عليا است؛صلاح ديدم كه به اداره آموزش وپرورش بروم تا به كسي بر نخورد.صداي مراسم صبحگاه دانش آموزان از بلند گوي مدرسه قيصري به گوش مي رسيد.وارد حياط اداره شدم؛چند نفر از همكاران جلوي پله هاي ورودي اداره ايستاده بودند.جلو رفتم خودم را معرفي كردم.مرا شناختند.يكي از آنها آقاي صادقي مدير مدرسه قيصري بود.


به داخل اداره رفتيم.آقاي عرب صالحي رئيس اداره نبودند.به دفتر معاون آموزشي رفتيم.گفتند صبحانه كه نخورديد !!گفتم نه اتفاقا صبحانه مفصلي هم خورده ام.عكس العمل خاصي نشان ندادند.پس از كمي صحبت وخوش وبش با توجه به اين كه از قبل خبر داشتم كه اين اداره به اينترنت دسترسي دارد.وچون رئيس نبود تبعا ممكن است مشكلي در دسترسي وجود داشته باشد ! ازمسئولين اداره خواستم تا مقدمات كار را فراهم كنند تا پس از بازديد از مدرسه بتوانيم به همراه معلمان مدرسه وديگر علاقه مندان در اداره كه لااقل از وجود يك نفر از قبل خبر داشتم؛گشتي در دنيا بزنيم.قبول كردند و به همراه مدير مدرسه به آنجا رفتيم.




باز ديد از دبستان شهيد قيصري


نام خانوادگي هر سه مجري محترم طرح در مدرسه، صادقي است .اسم مدير،حسين و نام معلمان: محمدرضا و ابوالفضل. هرسه نفر داراي مدرك ليسانس آموزش ابتدائي و جوان.
مدرسه نيز نسبتا نوساز با كلاسهاي بزرگ وكامپيوتر خوب وبا ظرفيت بالا وجود داشت كه با استفاده از آن فلاپي موجودي وبلاك را باز كرديم وبه معلمان نشان دادم .چابگر هم داشتند كه تعدادي از صفحات وبلاگ را براي آنها چاب كرديم. كامپيوتر آنها مودم هم داشت وبا توجه به وجود تلفن در مدرسه امكان وصل به اينترنت هم دارند. يك نسخه فلاپي موجودي طرح را مانند ديگر مدارس مورد بازديد تقديم كردم وروي هاردكامپيوترشان هم ريختم. تقريبا از يك درصد ظرفيت هارد كامپيو ترشان هم استفاده نمي كنند. اين عيب بزرگ در ديگر مدارسي هم كه كامپيوتر داشتند مشاهده شده بود. همجواري با اداره آموزش وپرورش ويژگي منحصر به فردي براي اين مدرسه به وجود آورده است .دستگاه تكثير نو ومناسبي هم داشتند.بنا بر اين اگر چه مدرسه در منطقه اي روستائي واقع شده ولي امكانات آن از بسياري از مدارس شهري بيشتر است .


جلسه با معلمان مدرسه


در طول باز ديد از مدرسه بحثي راجع به تجربه ارزشيابي توصيفي در مدرسه آنها كرديم .چكيده نظرات همكاران كه ضبط گرديد به شرح زير است:


نظرات مدير مدرسه
- اولياء اول مقاومت كردندولي بعد طرح را پذيرفتند.
- مدرسه براي اجراي طرح نياز به امكانات دارد
- بايد به معلمان مجري طرح حق الزحمه پرداخت گردد.
- بايد به مهارت هاي اجتماعي بيشتر توجه شود.
- هفته گذشته30/1/1382 كارشناسان از آموزش وپرورش استان آمده بودند كه گزارش آن را به شما مي دهم.(گزارش را دادند ومتعاقبا بر روي وبلاگ منتشر خواهد شد.)
- جلسه اي نيز با اولياء دانش آموزان در تاريخ 18/1/1382 داشته ايم كه گزازش آن را به شما مي دهم (ايضا)


نظرات آقاي محمد رضا صادقي


- اوليا دانش آموزان بايد بيشتر همكاري كنند.ولي 50 درصد آنها تمايل به همكاري ندارند.


نظرات آقاي ابوالفضل صادقي


- معلمين بايد انگيزه داشته باشند!!
- وقتي كه طرح ارتقاءخود به خود تحصيلياجرا شود دانش آموزان استسنائي بايد از دانش آموزان معمولي جا شوند.
- در مدارس معلم ذخيره وجود داشته باشد كه روي دانش آموزان خاص كار كنند.
- در اجراي طرح ارزشيابي توصيفي دانش آموزان قوي تر ابتدا اعتراض داشتند ولي الان قانع شده اند.
- قسمت توصيه هاي معلم مهم است ودر هر نوبت بايد به آن توجه شود.اگر توصيه ها آشكار نباشد وبه صورت محرمانه و جداگانه به اوليا دانش آموزان، شفاهي يا كتبي بيان گردد ،بهتر است.


بازديد از كلاس هاي درس


از هر دوكلاس مجري طرح بازديد شد.كلاس ها بزرگ و تعداد دانش آموزان هم مانند مدارس ديگر حدود 25 نفر .ظاهر كارها درست نشان داده مي شد.چك ليست ها تكميل شده بود. در دفتر ثبت گزارش ياداشت هائي شده بود ،كار نامه تو صيفي صادر شده ونظرات اولياءاخذ شده بود.نكته تعجب بر انگيزي كه بود اينكه در دوكلاس اول مجري طرح ارزشيابي توصيفي اين مدرسه با اينكه در مدرسه سابقه اجراي آزمايشي كتاب بخوانيم وبنويسيم درسال گذشته را داشتند ودر سال جاري نيز مجري آزمايشي كتابهاي درسي سال سوم بودند؛كتاب فارسي استفاده شده بود !!

جلسه با اولياء! دانش آموزان


بر عكس همه مدارس جلسه با اولياءدر دفتر مدرسه تشكيل شد.پس از چنددقيقه متوجه شدم كه اكثريت حاضرين (20 نفر) در جلسه همكاران فرهنگي هستند كه فرزندان چند نفرشان هم در آن مدرسه درس مي خوانند.نظرات همكاران ضبط شد. چكيده نظرات آنان به شرح زير است.
- اولياءودانش آموزان مفهوم حروف:( ك، ن، ت،ب) را نمي فهمند.
- ارزشيابي توصيفي چه اثري در كيفيت آموزش دارد؟
- طرح خوبي است.به ابعاد مختلف يادگيري دانش آموزان توجه دارد.
- معناي كاملا تحقق يافته از نظر دو معلم يكسان نيست.
- دانش آموزان تبديل به موشآزمايشگاهي شده اند.
- آموزگاران بايدانگيزه وفرصت كار داشته باشندتا اين قبيل طرح ها موفق گردد.
- اصل اين طرح از كجا گرفته شده است؟
- آموزش كافي بايد به معلمان مجري اين طرح ها داده شود.بعضا كفته مي شود از روش هاي نوين تدريس استفاده شود! معلمان نمي دانند اين روش ها چيست ! آموزش هاي ضمن خدمت جنبه صوري پيدا كرده است.
- مدت زمان آموزش معلمان در طرح ارزشيابي توصيفي بسيار كم بوده است.
- بايد مواظب بود تجربه شكست نظام جديد متوسطه تكرار نشود.
- نظرات شخصي معلمين بايد به نوعي كنترل شود.
- مسئله كنكور همه اقدامات اصلاحي در آموزش وپرورش را تحت تاثير قرار مي دهدوبايدفكري به حال آن كرد.
- طرح آزمايشي دروس كلاس سوم ابتدائي در اين مدرسه با مديريت عالي دفتر تاليف وبرنامه ريري درسي با اعوجاجات در حال اجراست


ايجاد وبلاگ جرقويه


از ساعت 9صبح تا 11.5 در مدرسه شهيد قيصري بوديم.از در كوچكي در انتهاي ديوار مدرسه به حياط خلوت اداره آموزش وپرورش جرقويه وارد شديم.آقاي علي صادقي مشهور بهali gongiمنتظرمان بود.كار ما تا ساعت 2 بعد از ظهر طول كشيد. آقاي ابو الفضل صادقي ساعت 12 ومدير مدرسه ساعت 13 ناهار ما را كه دادندخدا حافظي كردند ورفتند!!
علي ماند ومن. bloggerهم بلاگري مي كرد.به هر حال وبلاگ جرقويه را با عنوان كوير نمك به نشاني :www.jarghooyeholya.blogspot.com
ايجاد كرديم.وقول وقرار هائي با علي آقا كه ليسانس علوم اجتماعي وكارشناس پرورشي اداره بود گذاشتيم و دل به كوير سپرديم.

درهشت بهشت

شنبه 6 ارديبهشت ساعت 7 صبح وارد فرودگاه اصفهان شدم .برابر قراري كه تعيين شده بود جلوي اطلاعات پرواز رفتم تا مردي باكت وشلوار آبي را ببينم !آقاي موسوي را ديدم و سوار پژو آقاي كاظم زاده راننده خوش اخلاق اداره آموزش و پرورش شديم.پس از تشكر از آقاي موسوي به ايشان گفتم ساعت 9 با مدرسه معراج قرار گذاشته ايم وتا آن زمان 1.5 ساعت اول صبحي را با اجازه شما مي خواهم در حاشيه زاينده رود ، قدم بزنم! طبق قرار قبلي بعد از ظهر هم خدمت همكاران در سازمان هستم.ايشان گفتند كه جلسه بعد ازظهر به جاي خود اما شما تشريف بياوريد سازمان صبحانه! صرف كنيد وبعد به پياده روي هم مي رسيم.


باز هم داستان شيرين صبحانه كه در تبريز وزنجان هم ماجراهائي داشت كه خوانندگان پر وپا قرص وبلاگ با آن آشنا هستند.به ايشان گفتم صبحانه مفصلي در هواپيما خورده ام كه بسيار بيشتر ازجيره رژيم غذائي ام هم بوده ! لطفا مرا سر پل خواجو پياده كنيد وخودتان به سازمان برويد و اگر تمايل داشتيد ساعت 9 صبح به مدرسه معراج بيائيد.ايشان گفتند مگر مي شود! ما شما را تنها بگذاريم محال است واز رسوم مهمان نوازي ما اصفهاني ها به دور! حتما خدمتتان هستيم !!ايك سر كوتاهي به سازمان مي زنيم وبه اتفاق مي رويم پياده روي سازمان هم سر راه است.ديدم كه چاره اي نيست.لذا تن به قضا دادم !


وارد خيابان زيباي هشت بهشت شديم و در اواسط خيابان ساختمان تقريبا 50 ساله آموزش وپرورش اصفهان قرار داشت.آقاي موسوي گفتند خوب است به ديدن آقاي ناظري معاون آموزش عمومي برويم چون بعد از ظهر هم جلسه دارند و نمي توانند در جلسه ما شركت كنند.گفتم برويم .وارد اتاق ايشان كه منتظر ما بود شديم برخورد بسيار خوبي كردند وگفتند كه ما اصلا اهل تشريفات نيستيم ومحقق بايد آزادانه كار خودش را بكند . گفتم بله همينطور است . راجع به نحوه انجام ارزشيابي چند دقيقه صحبت كرديم.ايشان به آقاي موسوي گفتند كه جلسه بعد ازظهر را ديرتر بگذارند تا وي هم بتوانند شركت كنند و كارشناسان مسئول ابتدائي و تكنولوژي وگروه هاي آموزشي علاوه بر كارشناس همكار آقاي موسوي يعني سركار خانم موثق ـ كه قبلا چندين بار از تهران تلفني با ايشان تماس و هماهنگي كرده بوديم ـ در جلسه شركت نمايند وايشان هم هر طور شده خود را مي رسانند چرا كه بحث ارزشيابي توصيفي ونحوه ارزشيابي آن جا لب است و بايد از اين فرصت استفاده كرد.


راستش را بخواهيد خيلي از اين برخورد، خوشم آمد و در مجموع بهتر شد.به اتفاق آقاي موسوي از اتاق معاون سازمان بيرون آمديم . سيد(آقاي موسوي )گفت در چند لحظه هماهنگي جلسه بعد از ظهر را مي كند وسريع به سمت زاينده رود مي رويم. من هم به حياط اداره محل پارك ماشيني كه ما را از فرودگاه آورده بود رفتم از آقاي كاظم زاده خبري نبود !


شستم خبر دار شد كه باز هم موضوع صبحانه است. نوشته اي در ابتداي راه پله زير زمين اداره جلب توجهم را كرد :صبحانه تا ساعت 8.15 توزيع ميگردد.به زير زمين رفتم سا لن غذا خوري تميز با ميز هاي غذا خوري چهار نفره كه روي هر ميز سفره تميزي انداخته بودند وكاركنان مي توانستند حداكثر در فاصله 45 دقيقه چاي ، بنير،كره ،نان داغ ،آش و… را با پردخت وجه نسبتا مناسبي صرف كنند. پبش ماشين برگشتم سيد داشت دنبال آقاي كاظم زاده مي گشت ، به نقليه و جا هاي ديگر دنبالش مي رفت چيزي نگفتم . پس از چند دقيقه آقاي كاظم زاده با روي خوش و آرامش خاص ومطلوبي كه داشت از پله ها بالا آمد سيد هم رسيد .به سمت زاينده رود حركت كرديم.در داخل ماشين در مورد رسم رايج وهمگاني صرف صبحانه در ادارات ايران صحبت كرديم ونظرم را در مورد پسنديده بودن شيوه اداره آموزش وپرورش اصفهان در اين مورد مطرح كردم .چرا به اين ترتيب هم صبحانه حيف نمي شود وهم محيط كار لوث! و…


پس از پياده روي در حاشيه زاينده رود ،بازديد ازمدرسه معراج ، صرف ناهار در خانه معلم و استراحت 2 ساعته سازنده اي كه در مركز آموزش ضمن خدمت اصفهان داشتم،ساعت 4.5 وارد دفتر آفاي ناظري معاون محترم آموزش عمومي شدم.جلسه باحضور شش نفر: خانمها موثق ،خروشي (كارشناس مسئول ابتدائي )،وعرفا (كارشناس تكنولوژي آموزشي)،سيد ،آقاي ناظري ومن به مدت 3 ساعت برگزار شد.


جلسه دو دستور مشخص داشت:


اول :بررسي تجربه ارزشيابي توصيفي در اصفهان ،
دوم: آشنائي با وبلاگ ارزشيابي توصيفي ،تكنولوژي آن وكار برد مدل ارزشيابي توانمند ساز درآموزش وپژوهش الكترونيكي


تقريبا تمام گفتگوي ما ضبط شد وموجود است
.
آقاي ناظري به نكات زير اشاره كردند:


- معيار هاي انتخاب مدارس براي اجراي آزمايشي بايد با شرايط آموزش وپرورش دركشور تطبيق داشته باشد.
- در مورد طرح ارزشيابي از سفر يادگيري ما نگرانيم وآن را اعلام كرده وخواهيم كرد.
- در مصاحبه هائي كه از سوي مسئولين آموزش وپرورش مي شود مي بايست حدود وثغور دقيق اجراي طرح هاي آزمايشي معلوم گرددومرز اين طرح هابا برنامه هاي جاري شناسانده شود.


آقاي موسوي زاهد به نكات زير اشاره كردند:


- اين طرح از مصوبات شوراي عالي آموزش وپرورش بوده واز جايگاه محكمي برخوردار است.
- ناظر اجرائي طرح ارتقاءخود به خود در استان خانم عرفا وناظر علمي آن خانم دكترحقاني هستند.
- در سال بعد ما نمي توانيم مجري دو طرح ارزشيابي باشيم و تكليف ما بايد معلوم گردد.
- گزارشاتي از تجربيات دو طرح ارزشيابي فعلي براي آقاي حاجي آقالو واحمدي نهيه و ارسال كرده ايم .( رونوشتي از گزارشها را هم به من دادند.)


سركار خانم موثق به نكات زير اشاره كردند:


- حد ومرز ملاك هاي ارزشيابي مشخص نيست.
- فرهنگ سازي صورت نگرفته ،آموزش معلمان كم بوده ،حق الزحمه اي براي مجريان طرح وامكانات اجراي طرح براي مدارس در نظر گرفته نشده است.
- چك ليست ها و دفتر ثبت گزارش خيلي مفصل است وبهتر است محدود تر شود.
- در اصفهان اولياءاز اجراي طرح راضي اند.اما در جر قويه علياچندان توجيه نيستند.
- بين طرح ارزشيابي توصيفي و طرح ارزشيابي از داستان سفر يادگيري چه ارتباطي وجود دارد ؟
- ملاك هاي كارنامه ارزشيابي توصيفي بايستي با مواد آموزشي و بودجه بندي آنها در طول سال تحصيلي هماهنگ گردد.


سركار خانم خروشي به نكات زير اشاره نمودند :


- تغيير نگرش دست اندر كاران طرح ومجريان سطوح بالاتر از ضروريات اين طرح است كه ازجمله با آموزش مناسب ايجاد مي گردد.
- خانواده ها از وضعيت آينده فرزندانشان نگران شده اند!آيا بچه ها موش آزمايشي هستند؟
- خانواده ها و دانش آموزان با ارزشيابي كمي ونمره آشنا هستند وبايد فرهنگ سازي نمود و آنها را با ارزشيابي كيفي آشنا نمود.


سركار خانم عرفا به نكات زير اشاره كردند :


- طرح ارزشيابي توصيفي انقلابي در ارزشيابي است.نياز به بستر سازي در اولياء ومعلمان دارد.
- طرح داستان سفر يادگيري را من خوب نفهميدم خيلي كلي است وابزاري معرفي نكرده است.
- در درس علوم ،تجربه استفاده از چك ليست را داريم . در ارزشيابي درس علوم ابتدائي واژه هاي :دانش ،نگرش ومهارت استفاده شده است.چرا در ارزشيابي توصيفي از تجربه اين درس استفاده نشده وكلمات نا ماءنوس و مفاهيم تازه و جانيفتاده اي چون :كاملا تحقق يافته و… استفاده شده است
- دفتر ثبت گزارش وچك ليست ها يكي شود بهتر است.
- مفهوم معلم ذخيره در جزوه آقاي دكتر كاظمي با معلم راهنما خلط شده است.
- در كار نامه توصيفي به جاي واژه توصيه معلم بهتر است از واژه نظر معلم استفاده شود ؛چون بار معنائي واژه توصيه با واژه نظر متفاوت است.
- بازخورد توصيفي دادن توسط معلم در ارزشيابي توصيفي نيازمند كسب مهارت هاي لازم است و نبايد با ساده سازي از اين مسئله غفلت كرد.
- دفتر ثبت گزارش اگر به معلمين سال بعد دانش آموزان داده شود ممكن است نوعي سوگيري منفي در معلم نسبت به برخي از دانش آموزان ايجاد كند.وبهتر است دست مدير بماند وبه معلم كلاس بالاتر داده نشود تا در صورت لزوم از آن استفاده شود.


در اين جلسه در دستور اول آن پس از شنيدن سخنان همكاران كه براي من بسيار مفيد وآموزنده بود به نكات نسبتا مهمي در خصوص تجربه اجراي طرح ارزشيابي توصيفي و مسائل پيش روي آن دراجراي آزمايشي اشاره كردم كه برخي از اين نكات در لينك پيشنهادها آمده است.
حدود يكساعت از جلسه ما صرف دستور دوم شد.براي همكاران اصفهاني يك وبلاك به نشا ني : www.isedor.blogspot.com ايجاد كردم.واميدوارم كه با استفاده از اين وبلاگ بتوانند ارتباطات جديدي با همكاران خود در استان بويژه در جرقويه عليا كه براي آنها هم وبلاگي ايجاد شد؛برقرار نمايندوبه عنوان يك الگو ، تجربه اي منبعث از تجربه ارزشيابي توصيفي را پيش چشم جهانيان بگذارند تا معلوم شود كه بي دليل به اصفهان نصف جهان نمي گويند ! انشاءالله مي بينيم وتعريف مي كنيم.

سفرنامه اصفهان :

در چهار باغ بالا


دبستان دخترانه معراج 2 در ناحيه 3 آموزش وپرورش اصفهان در منطقه اي كه به دروازه شيراز مشهوراست در خيابان چهار باغ بالا كوچه كاوياني قرار دارد.به اتفاق آقاي موسوي زاهد (مشهور به سيد)ساعت 9 صبح شنبه 6 اردي بهشت 1382 ،مطا بق قرار قبلي وارد مدرسه شديم .بچه ها مشغول تمرين نماز ! در حياط مدرسه بودند؛خانم ناطقي مدير مدرسه خوشامد گفتند؛خانمها كريم وابرقوئي نژاد معلمان محترم مجري طرح را هم خبر كرديم ودر دفتر مدرسه مشغول گفتمان شديم.


خانم ناطقي معتقد بود كه مسائل نوشتاري طرح ارزشيابي توصيفي بايد به حداقل برسد.پوشه كار به تنهائي كافي است و چك ليست ها كمتر شود.ضمن اينكه ايشان از تجهيزات وآموزش ناكافي مدرسه ومجريان طرح گلايه داشتند وتقاضاي حمايت در اين زمينه ها نمودند.


خانم ابرقوئي نژاد نيز با چك ليست ها مخا لف بودندو مي گفتند كه دفتر ثبت گزارش خوبتر است.


خانم كريم ،برعكس همكاران خود معتقد بود كه چك ليست خوب است ؛اما چك ليست هاي فعلي اشكال دارد.ايشان پيشنهاد داشتند كه هر نوبت از چهار نوبتي كه در كارنامه ارزشيابي توصيفي درمورد عملكرد دانش آموز قضاوت مي شود به سه قسمت تقسيم شود ودر هر نوبت دو ماهه سه بار در36 ملاك ونشانه هاي مربوطه قضاوت صورت گيرد.ايشان جداول مربوط به اين پيشنهاد را در 10 صفحه طراحي كرده بودند؛كه به من دادند.خانم كريم معتقد بودند كه توصيه هايمعلم در كار نامه توصيفي يكجا كرفته شود ونه در مورد هر يك از عوامل 9 گانه ارزشيابي.همچنين تعداد دانش آموزا نبايد كمتر باشد تا ارزشيابي قابل اجراشود.
خانم كريم در مورد طبقه بندي نمرات هم سئوالاتي داشتند و پيش نويس دستورالعملي را به من نشان دادند كه نقد آن نيز در جوف آن بود . دستور العمل پيشنهادي وغير قابل استناد بود ونقد را هم كه نكات ظريفي در آن بود ؛كارشناسي سنجش وارزشيابي تحصيلي دفتر ارزشيابي تحصيلي وتربيتي وزارتخانه امضا كرده بود .من از اين متعجب شدم كه قبل از اين از وجود چنين چيزي بي اطلاع مانده بودم. بهر حال آقاي موسوي گفتند كه اين دستورالعمل اعتباري ندارد.


بازديد از كلاس هاي درس


از كلاس درس،هر دو همكار بازديد شد. وبا بچه ها خوش بش كرديم.در يك كلاس پوشه هاي كار كمتر غني و چك ليست ها ناقص پر شده بود .دفتر ثبت گزارش هم همينطور و كارنامه توصيفي نيز به جاي حروف با اعداد تكميل شده بود.در كلاس ديگر كه ديوار به ديوارآن بود؛پوشه هاي كار غني ،چك ليست ها كامل تكميل شده ،دفتر تبت گزارش حاوي مشاهدات دقيق معلم از دانش آموزان و كارنامه توصيفي نيز مطابق با مفاد طرح تنظيم شده بود. دانش آموزان كلاس اخير الذكر آماده تر به نظر رسيدند.


جلسه با اولياءدانش آموزان دبستان معراج


اولياء تقريبا مثل همه مدارس روي نيمكت هاي كوچك بچه ها در يكي از كلاس ها به زور خود را جاي داده بودند ! مدارس بالاخره يك روز بايد اين شيوه برخورد با اوليا ء را كنار بگذارند.وجلسات را در مكان مناسب تري برگزار كنند.نيمكتي در كلاس خالي نبود.چند مورد از نظرات آنان به شرح زير است:


- تداوم ارزشيابي در سال بعد چگونه است؟
- بچه من قبل از اجراي ارزشيابي توصيفي سئوال نمي كرد ،الان سئوال مي كند.
- نمي توان امتحانات را بر داريم يك مرتبه قول امتحان در سال پنجم ابتدائي مطرح خواهد شد.
- آيا فقط ارزشيابي تغيير كرده ويااين طرح ابعاد ديگري هم دارد؟
- ما عادت كردهايم كه با زور كار كنيم ونمره چنين نفشي دارد ونبايد از آن غافل شد.
- اي كاش طرح ارزشيابي توصيفي و بخوانيم ،بنويسيم باهم تلفيق مي شدو اين تحول مثبت در آموزش وپرورش يكجا اتفاق مي افتادوتاثير آن بيشتر بود.
- دختر من پيشرفت خيلي بهتري داشته ،چون اضطرابش كمتر شده است.
- نگرش دختر من به مدرسه بهتر شده چون بحث نمره مطرح نبوده است.
- چه فرقي بين سه غلط وبدون غلط هست؟اينطوري انگيزه درس خواندن كم مي شود.
- دركنكور ودانشگاه بحث نمره و معدل است وبچه هاي ما ضربه مي خورند.


صحبت هاي اوليا ضبط شد وموجود است.اكثرا علاقه داشتند كه ارزشيابي توصيفي درسال دوم دبستان هم براي بچه هاي آنها انجام شود.من توضيح دادم كه آمادگي براي اين كار از طرف وزارتخانه در حال حاضر وجود ندارد اما مدارس مي توانند راسا ارزشيابي كيفي را در كنار روال معمولي ارزشيابي انجام دهند وفتيله نمره را در مدرسه خود پائين بكشند! آقاي موسوي زاهد كارشناس مسئول سنجش وارزشيابي سازمان آموزش وپرورش استان اصفهان نيز كه در آخر كلاس به زور درنيمكت جا گرفته بودند! نيز اين موضوع را تائيد كردند وپيشنهاد كردند كه براي اين گروه دانش آموزان در سال دوم ارزشيابي كيفي به صورت پيش آزمايشي اجرا شود.


سركار خانم ناطقي در خاتمه باز ديدتاكيد مجدد بر لزوم آموزش رايانه وتجهيز مدرسه داشتند و آقاي موسوي گفتند هرگونه كمكي بتوانيم مي كنيم وپيگير تجهيز هم هستيم.

Saturday, April 26, 2003

سفرنامه زنجان


پرده اول


در راه زنجان


شنبه صبح علي الطلوع عازم ترمينال شدم.كرايه‌هاي پژو زرد رنگ زنجان در جاده مخصوص كرج بعد از سه راهي خياباني كه از ترمينال مي‌آيد صف كشيده بودند و شاگرد راننده‌هاي اتوبوس‌ها داد مي‌زدند قزوين،‌ ابهر،… فردي هم گفت زنجان يك نفر، به سراغش رفتم و مرا به خودرو پژوئي دلالت كرد كه سه مسافر عقب نشسته بودند و صندلي جلو خالي بود. روي صندلي خالي جلوس كرده و آماده پرتاب شديم! حدود يك ربعي هم معطل رسيدن “مسافرنامه” به جاي بارنامه از ترمينال شديم. خوشبختانه در طول سفر با تمهيداتي كه شده مسافران اتوبوس‌ها و كرايه‌هاي رسمي در ترمينال‌ها بيمه مي‌شوند و اين مزيتي است براي استفاده از وسايل نقليه موجود در ترمينال‌ها و خودروهاي عبوري از اين حُسن برخوردار نيستند.


در يك ربعي كه منتظر آمدن راننده اصلي خودرو و مسافرنامه شديم با فردي كه ما را به خودرو دلالت كرده بود در مورد موضوعات مختلف از جمله تاخوگراف (Tacho graph) كه معناي فارسي آن “دوران سنج” يا “سرعت سنج” مي‌شود صحبت كردم. وي گفت چون بيشتر كرايه‌ها تاخوگراف ندارند ما مجبوريم در اين اوراق گراف‌ها را نقاشي كنيم! تا امورمان بگذرد! وي گفت: ماشين‌هائي هم كه تاخوگراف دارند آن را طوري تنظيم كرده‌اند كه سرعت ماشين را از 105 كيلومتر بيشتر نشان ندهد. راجع به كرايه اتوبوس‌هاي زنجان هم صحبت كرديم كه گفت: 1700 تومان است. قيمت بليط قطار زنجان را هم قبلاً از آژانس پرسيده بودم كه مبلغ 1200 تومان است. ناگفته نماند كه كرايه سواري پژو براي مسافران صندلي عقب 4 هزار تومان و براي تك مسافر جلو 5000 تومان بود. در اثناي گفتگوي 15 دقيقه‌اي ما يك اتوبوس ولوو هم از راه رسيد و شاگرد راننده آن روي ركاب داد مي‌زد زنجان، زنجان!!


راننده آمد و خوش‌وبشي با فرد مذكور كرد سوار شد و راه افتاديم وارد اتوبان كرج كه شديم خواستم كمربند ايمني را ببندم كه راننده گفت امان از دست اين راننده‌ها! ببخشيد. كمربند خراب است و كار نمي‌كند! به او گفتم اگر شما راننده نيستي و مالك خودرو هستي، مسئوليـّت شما بيشتر از راننده‌اي است كه براي كار با خودرو خود استخدام كرده‌اي! چيزي نگفت. تعبير كردم كه سكوت علامت رضاست. باري به ابتداي اتوبان كرج قزوين و پليس راه نزديك مي‌شديم كه راننده به من گفت: شرمنده‌ام اگر ميشه اون كمربند ايمني را همينجوري روي سينه‌ات نگه‌دار تا از پليس راه رد شويم؟! من هم گفتم: شرمنده‌ام!!
رنگ از رخصار راننده پريد اما چيزي نگفت. به پليس راه رسيديم از ماشين پياده شد و تاخوگراف را براي رؤيت پليس راه اتوبان كرج قزوين برد و برگشت. سوار شد و رفتيم و پليس هم نديد كه من كمربند نبسته‌ام و قضيه به خوبي و خوشي گذشت. در طول راه از معقول عمل كردن، اهميــّت قوانين، زير پا گذاشتن قوانين توسط قدرتمندان، رشوه‌خواري، تقلـّب، مشكلات زندگي، مسائل آموزش و پرورش، مشكلات نانوايان (دومسافر عقب نانوا بودند و فريادشان از اداره آرد و نان تهران و زنجان و غيره بر هوا بود)، فيلم مدير كل در شبكة 2، سريال پاورچين و موضوع پاچه‌خواري اهالي بَرَرِه و … . باراننده و مسافران صحبت و خوش و بش كرديم. راننده هم براي مراعات حال من با متانت كامل رانندگي كرد از 110 كيلومتر سرعت مجاز بالاتر نرفت و سه ساعته به زنجان رسيديم. رانندة محترم خودرو چون مي‌دانست من در اداره آموزش و پرورش روبروي دارالقران زنجان كار دارم، پس از پياده كردن مسافران به من گفت: كه در ماشين بنشينم تا مرا به مقصد برساند. و در همين مسير كوتاه هم گفت: حرف شما منطقي بود و من حتماً كمربند ايمني را درست مي‌كنم. ساعت 10:45 دقيقه صبح بود كه به مقصد رسيديم و از راننده تشكر و عذرخواهي كرده و از ماشين پياده شدم.

پرده دوم سفر زنجان

در سازمان آموزش و پرورش استان زنجان


با ورود به سازمان سراغ دفتر آقاي قائمي كارشناس و مسئول سنجش و ارزشيابي آموزش و پرورش عمومي را گرفتم و به اتاق ايشان رفتم، مشغول كار بود. ايشان از ساعت 10:50 تا ساعت 7 بعد از ظهر همراه من بود و با اخلاق خوبش مرا شرمنده كرد و ساعت 7 به زور فرستادمش به خانه‌اش! روي ميزش تكـّه پنيري كه باقيماندة صبحانه صرف شده بود و مقداري نان مشاهده شد! در آخرين سال خدمت 30 ساله در آموزش و پرورش است و اگر چه شرايط محيطي به تمام معني انگيزه‌هايش را سركوب مي‌كند اما بر اين شرايط غلبه كرده و با روي خوش و باز و با اميد به آينده، تلاش در انجام درست وظايف خويش دارد.
به همراه ايشان به دفتر آقاي تلخاوبي معاون آموزش و پرورش سازمان رفتيم. خانم گيلك (كه مرا به ياد امير گيلك انداخت كه هر جا هست خدا نگهدارش) كارشناس آموزش ابتدايي هم آمدند و چهار نفري مشغول گفتمان پيرامون ارزشيابي تحصيلي به طور كلي و تجربيـّات دو ماهه سازمان در اجراي طرح پيش‌آزمايشي ارزشيابي توصيفي كرديم. صحبت‌هاي ما به طور ناقص ضبط شد چون ضبط صوت واكمني من بازي درآورده و قطع و وصل مي‌كرد. به هر حال بخش عمدة‌صحبتها ضبط شد و موجود است. نتايج گفتمان را مي‌توانم در موارد زير خلاصه كنم:


1- ارزشيابي بايد در چهارچوب برنامه درسي مطرح شود. ملاك‌هاي كارنامه توصيفي چنانچه وابستگي معنا داري با مؤلـّفه‌هاي ياددهي و يادگيري برنامه درسي نداشته باشد؛ سنجش آن بيهوده است. چرا كه صرف اندازه‌گيري و سنجش مشكل را حل نمي‌كند. بايد بتوان از نتايج ارزشيابي در آموزش استفاده كرد.


2- اجراي طرح آزمايشي مقياس كيفي در صورتي موفقيت آميز است كه اعتبارات و سازمان مشخصي براي اجراي طرح درنظر گرفته شود به اين طرح بايد به شكل يك پروژة‌ پژوهشي نگاه كرد كه در وزارتخانه يك فرد مشخص به عنوان مجري آن درنظر گرفته شود و در استانهاي مجري نيز فردي كه صلاحيـّت و فرصت كافي را براي پشتيباني از طرح داشته باشد – كه الزاماً از مسئولان با اشتغالات روزمره و جاري نمي‌تواند باشد – تعيين گردد و در مدارس نيز معلمان مجري طرح به عنوان دستياران پژوهشگر در نظر گرفته شوند و حق‌الزحمه مشخص براي خدمات آنان در طرح پيش‌بيني و پرداخت گردد. آقاي تلخابي كه اين پيشنهاد را ارائه كرده بودند براي مثال گفتند كه ما در استان زنجان در سال جاري 160 ميليون تومان اعتبار پژوهشي داريم و به راحتي مي‌توان با هماهنگي با پژوهشكدة تعليم و تربيت از چنين اعتباراتي استفاده كرد.
3- آمادگيهاي لازم در معلمان و تأمين تجهيزات لازم براي اجراي طرح در مدارس و برگزاري گردهمايي‌هاي آموزشي بايد به موقع صورت گيرد به نحوي كه در اول مهر 1382 تكليف همه معلوم و اجراي طرح آغاز گردد.


پس از جلسه كه 5/1 ساعت طول كشيد. حدود يكساعت و نيم به معرفي و وبلاگ طرح گذشت. به استفاده از كامپيوتر اتاق كارشناس مسئول تحقيقات سازمان به شبكه وصل و وبلاگ را به آقاي قائمي نشان دادم و آقاي تلخابي گفتند كه بعداً مي‌آيند و خانم گيلك هم گفتند: آدرس را مي‌گيرند و خودشان از منزل مي‌توانند از آن استفاده كنند ضمناً يك عدد فلاپي ديسك حاوي كليه اطلاعات موجود در وبلاگ طرح را به آقاي قائمي دادم. البتـّه اين اطلاعات روي هارد كامپيوتر كارشناسي تحقيقات ذخيره كردم و يك نسخه هم كپي روي فلاپي به آنها دادم. روز يكشنبه بعد از ظهر نيز فرصتي پيش آمد و آقاي بيات كارشناس مسئول آموزش ابتدايي را در سازمان ملاقات كردم. و پس از بحث پيرامون طرح ارزشيابي توصيفي و همچنين طرح ارزشيابي آقاي حاجي آقالو، وبلاگ طرح را با استفاده از كامپيوتر اخيرالذكر به ايشان نشان دادم.

پرده سوم سفر زنجان

در دبستان پسرانه شاهد زنجان



با هماهنگي‌هاي قبلي با آقاي نظري مدير محترم اين دبستان از ساعت 2 بعد‌ازظهر تا 6 در اين مدرسه بوديم. در اين مدّت با معلمان مجري طرح و ساير معلمان اين مدرسه، مدير مدرسه و آقاي قائمي جلسه‌اي را برگزار كرديم.
در اين جلسه معلمان مجري طرح آقايان برادري و نور بهمني گزارشي از فعاليـّتهاي خود در اجراي طرح را ارائه كردند. چك ليست‌ها براي هر دانش‌آموز به طور مجزّا تكميل شده است و يك نوبت كارنامه توصيفي داده شده است كه چك‌ ليست‌ها نيز ضميمه آن است. دفتر ثبت گزارش كه يك دفتر 40 برگ است براي دانش‌آموزان تهيه شده است و پوشة كار كاغذي نيز براي تك‌تك دانش‌آموزان تهيه شده است. بنا به گفته معلمان در اين مدرسه از قبل نيز روش توصيفي استفاده مي‌شده است. معلمان از پيشرفت دانش‌آموزان به ويژه در كتاب بخوانيم و بنويسيم راضي بودند. كاست نوار قصـّه‌خواني دانش‌آموزان آقاي نور بهمني نيز تهيه شده بود كه به من داده شد. از پرسشنامه براي كسب برخي از اطلاعات مورد نياز از والدين استفاده شده است. از كلاسهاي درس نيز بازديد شد و ميز و نيمكت‌هايشان نو و كلاس بزرگ و مناسب بود. از محتويات وبلاگ طرج و حتي دفتر مجازي خودم نيز پرينت تهيه شده و همين امروز در اختيار معلمان قرار گرفته بود. مدرسه كامپيوتر داشت اما نرم‌افزار windows نداشت و قرار شد كه تهيه شود. همة‌ معلمان اين مدرسه از معلمان با تجربه و علاقه‌مند و نمونه هستند و حتي در كلاسهاي دوّم و چهارم در حال حاضر از روشهاي مشابه ارزشيابي توصيفي استفاده مي‌شود.
معلمان مجري طرح و دو معلم ديگر حاضر در جلسه معتقد بودند كه حجم دروس زياد است و بايد كم شود و ارزشيابي بايد متناسب با مواد آموزشي بوده و توانايي‌هاي معلم براي سنجش و آموزش در نظر گرفته شده و آموزشهاي لازم به معلمها داده شود. همچنين بر اين نكته تأكيد نمودند كه .وقتي در ارزشيابي توصيفي ضعف‌هاي دانش‌آموزان به موقع شناسايي مي‌شود بايد بلافاصله از طريق معلم و همچنين از طريق معلمان راهنما و كلاس‌هاي جبراني ضعف‌ها برطرف گردد. همچنين بر اين نكته تأكيد شد كه ارزشيابي توصيفي وقت زيادي از معلم مي‌گيرد و معلمان مجري طرح در اين مدرسه وقت زيادي روي آن صرف كرده‌اند كه حق‌الزحمه اضافه‌اي بابت آن دريافت نكرده‌اند كه بايد جبران خدمات آنان بشود. تمام صحبت‌ها ضبط شد و موجود است.
با والدين محترم دانش‌آموزان نيز از ساعت 5/4 تا 6 بعد از ظهر جلسه‌اي در مدرسه برگزار شد در اين جلسه اولياء معتقد بودند كه اجراي موفقيـّت آميز چنين طرح‌هايي در درجه اول به شايستگي‌هاي معلمان برمي‌گردد و از هر دو معلم مجري طرح در مدرسه اظهار رضايت كردند. اكثريت اولياء كه قريب 40 نفر بودند از اجراي طرح راضي بوده و اظهار مي‌داشتند كه استرس آنها و بيم‌هايشان خيلي كم شده است. همچنين به قوت انتظار داشتند كه در سال دوم ابتدايي هم اين طرح براي فرزندان آنها تداوم يابد.همچنين پيشنهاد شد كه معلم بچه‌ها در سالهاي بعد نيز همين معلمان سال اول باشد تا از تجارب بدست آمده،استفاده بيشتري شود. تمام صحبت ها ضبط شد.گزارشي تحت عنوان (گزارش تغيير ارزشيابي كمي به كيفي پايه اول دبستان شاهد پسرانه زنجان 82-81 )تهيه شده است كه آقاي مدير مدرسه به من دادند كه در ادامه مي خوانيد .


خلاصة اقدامات انجام گرفتة‌ طرح تغيير ارزشيابي كمـّي به كيفي دردبستان شاهد پسرانة زنجان


1- تهيـّة پوشة كار دانش‌آموزان كه در داخل آن تكاليف، كاردستي، كارهاي عملي مربوط به علوم و هنر و … .
2- تهيـّة دفتر ثبت گزارش دانش‌آموزان كه وضعيـّت درسي و رفتاري آنان در آن ذكر شده است.
3- تهيـّة نوار كاست، كه نمونه‌اي از روان‌خواني دانش‌آموزان در آن ضبط شده است كه حاوي ديكته‌هاي گفته شده و خواندن كتاب قصـّه مي‌باشد.
4- تهيـّة چك ليست و كارنامة توصيفي براي تمامي دانش‌آموزان و تكميل آنها در دو ماهه سوّم و توزيع بين اولياء و نظرخواهي از آنان.
5- تشكيل جلسة توجيهي براي اولياء جهت اجراي طرح مَذْبور.
6- برطرف كردن ضعف درسي دانش‌آموزان از طريق كلاسهاي جبراني طبق سنوات گذشته.
7- تهيـّة پرسشنامه و توزيع آن بين اولياء جهت گردآوري بعضي از اطلاعات كه جهت تكميل كارنامه توصيفي از طريق مشاهده و مصاحبه به طور كامل امكان پذير نبود.


مسائل و مشكلات بوجود آمده در اجراي طرح:


1- زياد بودن محتوي كتب درسي.
2- وقت‌گير بودن اجراي طرح كه مخصوصاً علـّت انتخاب كارهاي دانش‌آموزان منوط بر ادامة انجام فعاليـّت‌ها در منزل توسـّط معلمين مسئله‌ساز مي‌باشد.
3- كثرت دانش‌آموزان و تنوع مواد درسي.
4- با توجه به اينكه طرح موجود قائم به معلم بوده كه يكي از متغيرها راجع به موفقيـّت يا عدم موفقيـّت كه دخيل مي‌باشند چگونگي ديدگاه آنان و ميزان اختصاص زمان به طرح بدون دريافت دستمزد كارائي لازم را نخواهد داشت.


محاسن طرح:


1- كاستن اضطراب امتحان از دانش‌آموزان، اولياء و مربيان.
2- ارزشيابي فقط به محفوظات محدود نمي‌شود و تمام مهارت‌ها، دانستني‌ها و. نگرش‌ها نيز مدّ نظر است.
3- موفقيـّت معلم در امر تدريس و چاره‌انديشي براي رفع مشكل را مشخص مي‌كند.
4- توانايي‌هاي دانش‌آموزان بالاتر مي‌رود و بر مفاهيم كليدي و مهارتهاي عملي و حلّ مسأله تأكيد مي‌شود.
5- از زمان برگزاري امتحانات پاياني صرفه‌جوئي مي‌شود و مي‌توان به جاي آن تدريس نموده كه در كيفيـّت آموزشي اثر بخش خواهد بود.
سؤالات مطرح شده از سوي همكاران:
1- نحوة برخورد با دانش‌آموزان معلول و دير‌آموز چگونه بايد باشد؟
2- در صورت جابه‌جايي معلم چه بايد كرد؟
3- براي فعاليت‌هاي پرورشي چگونه بايد اقدام كرد؟
4- براي سال دوم چه برنامه‌ريزي‌هايي انجام شده است؟
آقاي برادري يكي از معلمان محترم مجري طرح نيز يادداشتي از تجربة خود در اجراي طرح داشته كه به من دادند. اين يادداشت را در زير مي‌خوانيم.


آثار اجراي طرح ارزشيابي توصيفي در كلاس من


محمود برادري


آموزگار پاية اول دبستان پسرانة شاهد زنجان


به نام خداوند جان آفرين


مسئله‌ تربيت مسئلة حيات و ممات ملتهاست.
از زمانيكه كلاس ما تحت پوشش اين طرح قرار گرفت و ارزشيابي كمي به كيفي تغيير يافت. دانش‌آموزاني كه حال و روز خوشي نداشتند و هر روز به علـّت گرفتن نمرة كم مورد مؤاخذه و سرزنش قرار مي‌گرفتند در كلاس و يا در منزل تحت فشار بودند در داخل طرح قرار گرفتند علاوه بر يادگيري توانستند بر ترس و يا اضطرابي كه از مدرسه داشتند غلبه كرده و يا از شدّت آن بكاهند و اين را هم بگويم كه از دردهاي گوناگوني كه خواسته و يا ناخواسته تحمـّل مي‌كردند رهايي يابند لازم به يادآوري است كساني كه انتخاب شدند تا حدودي عقب‌ماندگي در رشد داشتند، خواه رشد علمي و يا تحصيلي و يا جسمي و يا تصور درستي از قدرت و لياقت خود نداشتند؛ بودند زمانيكه نمره از بين رفت توانستند كم‌كم اعتماد به نفس خود را كه باخته بودند بازيابند و لياقت و ماهيـّت خودشان را نشان دهند.كار و وظايف خود را به درستي و به موقع و بدون اعمال فشار انجام دهند و هر روز از نيامدن به مدرسه براي خودداري از دادن تكاليف خود به معلـّم دليل مي‌تراشيدند راحت شوند و حتي مي توانم اذعان كنم در ورزش، تغذيه و رفتارشان تغيير زيادي حاصل شده و حالت هاي دفاعي كه قبلاً به درس و مشق داشتند فعلاً ندارند. يعني ميتوان گفت كه به آرامش نسبي رسيدند و از نظر جسماني هم به وضع نسبتاً خوبي رسيدند كه مي‌دانيم بيماريهاي بدني زمينه‌ساز تنبلي، بي‌حالي و كم كاري‌ها مي‌باشد.
حتي در بين اين شش نفري كه تحت پوشش قرار گرفت اشخاصي هستند كه علاوه بر غلبه‌كردن به مسخره و نيشخند ديگران و متـّهم شدن به تنبلي و سرزنش‌ها و مقايسه‌ها توانستند از بودن در مدرسه احساس لذت كنند در پايان حاصل اين كارها را از تغيير ارزشيابي مي‌دانيم و بس.

پرده چهارم سفر نامه زنجان

در دبستان دخترانة فرهنگيان رهبري زنجان


يكشنبه 31/1/82 ساعت 8:45 دقيقة صبح به اتفاق آقاي قائمي كارشناس مسئول سنجش و ارزشيابي تحصيلي آموزش و پرورش استان به مدرسه رفته و وارد دفتر شديم. پس از احوالپرسي با خانم كاظمي‌پور مدير محترم مدرسه، اولين چيزي كه در دفتر جلب توجـّه مرا كرد مانيتور روشن رايانة‌ مدرسه بود كه صفحه‌اي از وبلاگ طرح را نشان مي‌داد! در هيچكدام از چهار مدرسة بازديد شدة قبلي شاهد چنين صحنه‌اي نبودم. از خانم كاظمي‌‌پور تشكر كردم ايشان گفتند كه شب عيد اين رايانه به مبلغ 000/540 تومان با تجهيزات كامل خريداري كرده‌اند و چند روزي است كه راه‌اندازي شده است.
معلمان محترم هم به دفتر آمدند و هر دو را با كوله‌باري از تجربه يافتم گفتگوي 5/1 ساعتة ما ضبط شد و در اين مدرسه نيز يك نوبت كارنامة‌توصيفي داده بودند، چك ليست‌ها تكميل شده بود، دفتر ثبت گزارش يكي از كلاسها مشاهده شد. معلمان از حجم زياد كار ارزشيابي توصيفي صحبت كردند و از لزوم ارتباط بيشتر آن با محتواي درسي دو پيشنهاد مشخص و جديد در اين جلسه مطرح شد كه عبارتند از:
1- به جاي چهار نوبت صدور كارنامة توصيفي در سال، اين كار در دو نوبت انجام گيرد.تا معلمان با حوصله و وقت بيشتري امكان ارزشيابي را داشته باشند.
2- براي كارنامة‌ توصيفي مانند كتابهاي درسي «بودجه بندي» انجام شود و معيارهاي ارزشيابي با توجه به برنامة درسي در طول سال تحصيلي تدوين گردد.


از دو كلاس گل سرخ و گل ياس كه به ترتيب مربوط به خانم نظري و خانم معبودي بود بازديد كوتاهي كردم و پوشه‌هاي كار غني دانش‌آموزان را ديديم. شادابي و نشاط از سر و روي كلاسها، دانش‌آموزان و معلم‌ها مي‌باريد. اعتماد به نفس و حاضر جوابي، كاملاً در بين دانش‌آموزان با پاسخهايي كه به سئوالات من دادند مشهود بود . شعرهاي قشنگي هم خواندند كه ضبط شد.
با اولياء دانش‌آموزان هم از ساعت 11 تا 5/12 جلسه‌اي برگزار شد. برخي از آنها نگران نامعلومي مفهوم «ك» و «ت» بودند و برخي نگران عدم رقابت بين بچه‌ها. تعداد بيشتري از عدم اضطراب بچه‌ها و خودشان در اثر اجراي اين طرح و برخي ديگر از آنها در خصوص پيشرفت محسوسي كه در بچة خود ديدند و بالا رفتن انگيزه و اعتماد به نفس او در اثر نمره ندادن صحبت كردند. صحبت‌ها ضبط شد. گزارشي از فعاليتهاي مدرسه در اجراي طرح ارزشيابي توصيفي به من داده شد كه در زير مي‌خوانيد.


گزارشي از فعاليتهاي طرح ارزشيابي توصيفي در دبستان فرهنگيان رهبري زنجان


1- تهيـّة پوشة كار دانش‌آموزان از قبيل تكاليف، كاردستي، كار عملي مربوط به نقاشي – رياضي و … نگهداري مي‌شود.
2- پُر كردن چك ليست ارزشيابي دو ماهه سوم و توزيع آن بين اولياء دانش‌آموزان.
3- تهيـّة پرسش‌نامه بين اولياء جهت گردآوري اطلاعات مشاهده شده به طور كامل.
4- دفتر ثبت گزارشي دانش‌آموزان كه وضعيـّت درسي و رفتاري در آن ذكر شده است.
5- طرح چك ليست ارزشيابي توصيفي به صورت كاغذ A4 فعاليتهاي دانش‌آموزان ثبت شده است.
6- گفتن املاء به صورتهاي مختلف براي بهتر نوشتن و تقويـّت مهارت يادگيري و كمتر كردن اضطراب دانش‌آموزان از جمله: املاء گروهي، حروف، گفتن املاء به پدر و مادر و تقويـّت اعتماد به نفس دانش‌آموزان، خواندن متن و گفتن املاء و نوشتن متن املاء در پاي تابلو و بعد از پاك كردن گفتن دوبارة املاء و روش‌هاي مختلف ديگر.



نتايج حاصله از ارزشيابي توصيفي در كلاس:


1- تلا ش وفعاليت دانش‌آموزان بيشتر مدّنظر است. توانائي شاگرد بالا مي‌رود.
2- اضطراب امتحان حذف شده و رقابت ايجاد مي‌شود.
3- در پايان امتحانات تهديد معلم و فشار معلم و والدين كمتر مي‌باشد.
4- اضطراب در دانش‌آموزان، معلمان و اولياء كم مي‌شود.
5- نقاط قوّت و ضعف هر دانش‌آموز در چك ليست مشخص مي‌شود.
6- تنش بين كاركنان، مدير و ساير همكاران كاهش مي‌يابد.
7- تمام مهارتها ارزشيابي مي‌شود.
8- ارزشيابي فقط به محفوظات محدود نمي‌شود.
9- تحلـّفات امتحاني از بين مي‌رود.
10- ميزان رفتارها سنجش مي‌شود.
11- معلم مي‌داند چقدر موفـّق بوده و براي رفع مشكل چاره‌جوئي مي‌كند، در دانش‌آموزان انگيزة بيشتري ايجاد مي‌كند و دانش‌آموزان را مجبور به فعـّاليـّت مي‌كند.


محدوديـّت‌ها و معايب‌:


1- ممكن است ارزشيابي كيفي را معلمان جدّي نگيرند.
2- احتمال است هر معلم به شيوة خود رفتارها را تعريف و كارنامه را پُر نمايد.
3- حجم كار معلم با توجه به برنامة كلاسي باعث شده فرصت كامل نمودن دستورالعمل را به هيچ‌وجه نداشته باشند و مجبور هستند در وقت غير كلاسي يعني خارج از مدرسه اينكار انجام بگيرد و كار هر دانش‌آموز حدّاقل 2 الي 3 ساعت وقت مي‌گيرد.
4- با توجـّه به ميزان حجم كتاب نمي‌توان به اهداف اصلي اين طرح دست يافت.
5- كمبود نيروي انساني به عنوان يك علـت اساسي موجب نارسائي در زمينة كنترل ارزشيابي بوده است.
6- نحوه سنجش نمرات مستمر به اطلاع همة‌ آموزگاران نرسيده يعني همه آموزشهاي خاص را نديده‌اند.
7- با توجه به ميزان حجم كتاب، نمي‌توان به اهداف اصلي دست يافت.
8- در صورتيكه ملاكهاي عالي، خوب و … درست تعريف نشود و مشخص نگردد اينكه داشتن كدام توانائيها و صلاحيت‌ها موجب كسب آنها مي‌شود براي معلم و دانش‌آموران مشكل‌ساز خواهد بود.
9- حجم كار معلم را با توجـّه به اين كه مي‌بايست چك ليست‌هائي را تهيـّه كند زياد مي‌كند.
10- ممكن است تفسير به رأي شود يعني هر معلم به شيوة خود آنها را تعريف كند.
11- ممكن است ارزشيابي كيفي را معلمان جدي نگيرند.
12- وسيلة‌ سنجش نمرات مستمر به اطلاع همة‌ معلمان نرسيده (يعني همه آموزشهاي كافي نديده‌اند) .


13- كمبود نيروي انساني آزموده به عنوان يك علـّت اساسي نارسائي در زمينة‌ كنترل و ارزشيابي.
14- استمرار، كنترل، ارزشيابي و استمرار و پيگيري هر مسئله در چند مرحلة‌ متوالي و نظام‌دار.
15- پيش‌بيني معيارهاي ارزشيابي، كنترل و نظارت مؤثـّر در جمع‌آوري اطـّلاعات، روش تجزيه و تحليل و نحوة‌ نتيجه‌گيري.


محاسن روش نمرات كيفي:


1- اضطراب را در دانش‌آموزان كم مي‌كند.
2- اضطراب را در اولياء كم مي‌كند.
3- اضطراب را در معلمان كم مي‌كند.
4- تنش بين دانش‌آموزان، اولياء و معلمان را كم مي‌كند.
5- ارزشيابي فقط به محفوظات محدود نمي‌شود.
6- تمام مهارت‌ها، دانستني‌ها و نگرش‌ها ارزشيابي‌ مي‌شود.
7- نقاط ضعف و قُوّت هر دانش‌آموز در چك ليست مشخـّص مي‌گردد.
8- تنش بين معلمان، مدير و معلمان را كاهش مي‌دهد.
9- آموزشها نيز كيفي مي‌شود.
10- در ارزشيابي‌ها معلم مي‌تواند دامنة آموزش خود را براي دانش‌آموزان گسترش دهد.
11- در فرآيند ارزشيابي معلم كيفي نگرش مي‌شود.
12- معلم مي‌داند چقدر موفـّق بوده يا نبوده و براي رفع مشكل خود چاره انديشي مي‌كند.
13- ارزشيابي با هدف‌هاي برنامة آموزشي همخواني پيدا مي‌كند.
14- توانايي‌هاي دانش‌آموزان بالاتر مي‌رود.
15 ارزشيابي مي‌تواند بهترين تصوّر را از آنچه دانش‌آموز فراگرفته ارائه دهد.
16- ارزشيابي بخشي از فرآيند آموزش يادگيري تلقـّي مي‌شود نه نقطة پايان.
17 بر مفاهيم كليدي، مهارت‌هاي علمي و حل مسأله تأكيد مي‌شود نه بر حفظ حقايق و مفاهيم.
18- خود دانش‌آموزان را نيز در ارزشيابي از خود درگير مي‌كند.
19- در دانش‌آموزان انگيزة بيشتري ايجاد مي‌كند.
20- از زمان برگزاري امتحانات پاياني صرفه‌جوئي مي‌شود و مي‌توان به جاي آن تدريس نمود و به اهداف رسيد.
21- ميزان رفتار را مي‌توان به راحتي سنجيد.
22- تخلـّفات امتحاني از بين مي‌رود.


پيشنهادات:


براي اين طرح افراد علاقه‌مند، خوش اخلاق، پُر حوصله و با تجربه انتخاب بشوند تا دانش‌آموزان از عملكردهاي آنها بيشتر استفاده نمايند و لذّت ببرند.
ارزشيابي ارتقائي بايد به صورت پيگير و در تمام سال تحصيلي نفوذ كند و بر تكرار و آزمايش و تعداد هر چه بيشتر بررسي و كنترل بنياد شود. البتـّه با مشكلات كمبود وقت-كثرت شاگردان-تنوّع موادّ درسي-داشتن طرح كرامت نبودن معلم ورزش- نقاشي در مدرسه و حاكميـّت روش سنـّتي كه اصولاً ارزشيابي ارتقائي بر اساس دانش و مهارت يك شبه مي‌باشد.
ارزشيابي آزاد صرفاً بر استنباط آموزگار در صورتي مفيد مي‌باشد كه معلمان مدرسه اولاً از جهت علمي و تربيتي براي تشخيص درست توانا بوده و وجدان كاري داشته باشند، ثانياُ به امانت و صداقت آنها در عدم اعمال نظر خاص بتوان اعتماد داشت.
ابلاغ معيارها و ملاك‌هاي ارزشيابي يكسان به عنوان آيين نامة امتحانات در همة‌ مناطق آموزشي.
پرسشهاي امتحاني نيز از دشواريهاي ارزشيابي ارتقائي است.
استفاده از ميانگين نمره‌هاي امتحاني

پرده پنجم سفر نامه زنجان


در راه تهران


به اتـّفاق آقاي قائمي به رستوران نزديك سازمان آموزش و پرورش رفته و ناهار خورديم. پس از صرف ناهار براي خواندن نماز به سازمان رفتيم در سازمان اطلاعيه‌اي توجه‌ام را جلب كرد! در اين اطلاعيـّه كه روي كاغذ A3 و با حروف درشت، حروفچيني شده بود آمده است كه:
«بنا به دستور پژوهشكدة تعليم و تربيت و مدير كل، گزارشات پژوهشي فقط به محقـّقان شوراي تحقيقات داده مي‌شود.»
از كارشناس تحقيقات استان علـّت اين امر را جويا شدم. گفتند كه چون تحقيقات را مي‌گرفتند و كپي مي‌كردند مجبور شده‌ايم كه چنين محدوديـّتي را قائل شويم!
پس از نشان دادن وبلاگ طرح به آقاي بيات كه ذكر آن رفت به همراه آقاي قائمي به ترمينال رفته و ضمن تشكر فراوان از ايشان خداحافظي كردم. ضمناً آقاي نظري مدير دبيرستان شاهد نيز لطف كرده بودند براي بدرقه به ترمينال آمده بودند و يك سوغاتي اصيل زنجان يعني«چاقو» را هم به رسم يادبود به بنده دادند كه تشكر كردم البتـّه در مدرسة فرهنگيان هم لطف همكاران شامل حال ما شده بود و يك «قند شكن» اعلاء نيز هديه كردند كه از همه آنها ممنونم.
در اتوبوس ولوو كنار دست جواني نشسته بودم كه يك كلمه با من حرف نزد و از زنجان تا تهران گوشي واكمن با نوار جازي كه از آن پخش مي‌شد را از گوشش درنياورد. بيچاره گوش جوان! پس از نيم ساعتي خوابيدن، مدّتي به خواندن مقاله‌اي از مجموعه مقالات زهرا بازرگان كه به شكل يك كتاب تحت عنوان «مدرسه‌اي ديگر» توسط انجمن اولياء و مربيان منتشر شده پرداختم. عنوان مقاله « تكليف شب، مسئلة هميشگي دانش‌آموزان و اولياء آنان» بود. خانم دكتر بازرگان مطالب علمي و نتايج پژوهشهاي آموزشي را با نثري زيبا و خوش طنين كه طبعاً دلنشين خواهد بود، مي‌نويسند. در اين مقاله و بقيـّة آثار زهرا بازرگان را هرچند بار بخواني از آن لذّت مي‌بري و بخوانيد نوشته‌هاي اين استاد ارجمند را.
اتوبان زنجان - قزوين كه تمام شد يك مرتبه ياد آقاي احمدي افتادم. ظاهراً اشتغالات روزمرة زياد، من از ياد ايشان بوده است و از ما يادي نمي‌كنند! ساعت 5 بعدازظهر بود و 2ساعت از شروع سفر مي گذشت. شماره تلفن دفتر ارزشيابي تحصيلي و تربيتي را گرفتم ،پس از چند بار زنگ خوردن آقاي امان الله گوشي را برداشت و احوالپرسي كرديم و گفت خبرت را از تبريز داريم. گفتم آن مربوط به هفته پيش است و الان در راه بازگشت از زنجان و حوالي قزوين هستم كه گفت خيلي مواظب باش ؟
آقاي احمدي نبود با تلفن همراهش تماس گرفتم كه فوري جواب داد. احوالپرسي كرديم و گفت كه پيامت را در مورد جلسه با آقاي نارهي در سازمان آموزش و پرورش آذربايجان شرقي در وبلاگ ديدم! گفتم كه آن مربوط به 8 روز پيش است و الان از زنجان بر مي گردم . گفت آقاي تلخابي را ديدي؟ گفتم:بله،اتفاقا پيشنهادات جالبي داشت و به نظر ميرسد سوابق پژوهشي داشته باشد كه ايشان هم تائيد كردند. آقاي احمدي در ادامه گفتند كه باآقاي زرافشان مدير كل دفتر تاليف ،صحبت هايي در خصوص اجراي آزمايشي طرح ارزشيابي توصيفي در سال تحصيلي آينده داشته اند و ايشان نظرات مساعدي داشتند و قرار شده است كه براي هماهنگي با كارشناسان آموزش ابتدائي دفتر تاليف،جلساتي برگزار شود .در خصوص همايش ارزشيابي تحصيلي هم صحبت شد و قرار شد كه مقاله اي درباره طرح ارزيابي توصيفي تهيه كرده و براي بررسي در دبيرخانه همايش ارسال نمايم.

Thursday, April 17, 2003

بنام خدا


سفرنامه تبريز در 5 پرده


در اتوبوس واحد و تاكسي


صبح ساعت 7:15 دقيقه از سالن فرودگاه تبريز خارج شدم. چون وقت بود، به عادت معلمي براي صرفه جويي در هزينه به سراغ اتوبوس واحد رفته و پس از تهيه بليط 24 توماني سوار آن شدم. مقابل صندلي تنها فرد نشسته در اتوبوس جلوس كرده و سر صحبت را با وي باز كردم. مطابق معمول از آب و هوا و سردي هوا در تبريز گفتمان آغاز شد. يادم مي آمد كه چند روز پيش هواي تهران آنقدر گرم شده بود كه وبلاگ نويسي از گرمي و مسخرگي هوا احساس خفگي كرده بود!! خدايش رحمت كند و جايش خالي در اينجا كه اول بهار چه هواي سرد و مطبوعي دارد تبريز، شهر شهريار!
هوا صافِ صاف بود. و بيچاره من كه پيش بيني اداره هواشناسي ايران را باور كرده بودم و چتري همراهم بود كه تا آخر سفر دست و پا گيري آن را احساس مي كردم. از جوان خوش برخورد تبريزي پرسيدم: ديزل آباد كجاي شهر است؟ از پنجره اتوبوس به من تعدادي آپارتمان نشان داد و گفت آنجا! درغرب تبريز و منطقه اي نسبتاً نوساز و كارمند نشين است. مدرسه استقلال در اين منطقه واقع شده است. از وي راجع به خيابان عباسي و ايستگاه طاق پرسيدم، گفت: در شرق تبريز است و منطقه كارگر نشين و چه صفايي داشت مدرسه مسلم بن عقيل در اين منطقه!
جوان بيچاره را سوال پيچ كرده بودم و با روي باز جواب مي داد. اتوبوس چند ايستگاه را طي كرده بود و چند نفري از جمله يك سرباز هم سوار شده بود. از جوان در مورد نشاني سازمان آموزش و پرورش استان پرسيدم؛ كه گفت: حوالي ميدان ساعت است و بايد آخر دوزار كه البته در تبريز 24 تومان بود؛دربازار پياده شوم! و از آنجا به ميدان ساعت بروم. مشغول تماشاي مغازه ها و مردم بودم كه صبحي، عازم محل كارشان بودند و شهر زنده اي را به تجسم مي بخشيدند. به ياد شهرهاي مرده فعلي عراق افتادم و تاسف خوردم كه چرا؟!
در همين حيث و بيث بود كه ديدم جوان تبريزي با يكي از مسافران كه همان سرباز بود، مشغول گفتمان به زبان اصلي است! با تيز كردن گوش متوجه شدم كه مرا به جوان سپرده و
مي گويد او را مي بري خيابان ارتش، آنجا كار دارد. به بازار رسيديم، با تشكر از جوان عزيز تبريزي از اتوبوس پياده شده و با سرباز وظيفه به سمت مقصد تازه حركت كرديم. سرباز به من گفت: اهل پياده روي هستي؟! گفتم: چقدر پياده روي؟ گفت: كمتر از 10 دقيقه. گفتم: بسم الله! هستيم. وارد خيابان تربيت شديم كه جزئي از بازار تبريز است. خيابان سنگ فرشي زيبا و مشجري است. مغازه ها همه بسته بودند؛ با طي كردن اين خيابان زيبا، 10 دقيقه نشده بود كه جلوي شهرداري تبريز در ميدان ساعت بوديم. سرباز گفت از اينجا بايد سوار ماشين شويم و به شما
مي گويم كه بايد كجا پياده شويد. همين كار را هم كرد و مي خواست كه پول كرايه مرا هم بدهد كه نگذاشتم و با تشكر فراوان از او خداحافظي كردم. جالب اينكه سرباز نيز مرا با زبان اصلي به مسافر ديگري كه با من پياده شد سپرد و اتفاقاً مسافر نيز از كارمندان آموزش و پرورش بود و من را تا جلوي پله هاي ورودي سازمان آموزش و پرورش استان آذربايجان شرقي راهنمايي كرد.
ساعت به زور به 8 صبح رسيده بود و قاعدتاً كاركنان هنوز صبحانه نخورده بودند!!
مي دانيد كه! صرف صبحانه در اداره، يكي از سنتهاي ديرپاي اداري ماست. سراغ آقاي اكبرپور را گرفتم و يك راست به سراغ ايشان رفتم و وي را گرفتار خود كردم، بنحوي كه مجبور شد صبحانه اش را ساعت 12 بخورد! البته مثلي است كه مي گويد معلمان ايراني به صبحانه خيلي علاقه مند هستند و روزانه سه نوبت : صبح و ظهر وشب، صبحانه مي خورند!؟ بگذاريم و بگذريم! يكي بگويد! مثلاً نگذري چه مي خواهي بكني؟ همين است جانم! تا بوده همين بوده، تاهست همين هست.

در سازمان آموزش و پرورش استان آذربايجان شرقي
آقاي اكبرپور كارشناس مسئول سنجش و ارزشيابي مقطع ابتدايي سازمان، هنوز وبلاگ طرح را نديده بود و با توجه به اينكه در حال حاضر اينترنت فقط در اتاق مديران ارشد سازمان در دسترس است به اتاق آقاي نارهي معاون آموزش عمومي و امور تربيتي سازمان رفتيم و با آقاي رضا زاده كارشناس مسئول گروه آموزش ابتدايي هم خبر داديم؛ آمدند آنجا.
ابتدا پيشنهاد صرف صبحانه شد؛ كه با ناشي گري گفتم: در هوا پيما صبحانه مفصلي خوردم! موضوع منتفي و به يك كيك و چاي ختم گرديد. ابتدا در مدت 5/1 ساعت وبلاگ طرح را به همكاران نشان دادم كه بسيار خوشحال شده و علاقه مند به استفاده از آن بودند. در ادامه به مدت 5/1 ساعت ديگر به بحث پيرامون ارزش يابي توصيفي پرداختيم. جمع بندي بحث ما كه ضبط هم شده است به نظر من شامل موارد زير مي گردد:
1. حجم زياد كتابهاي درسي با شيوه ارزشيابي توصيفي تناسب نداشته و اين تناسب در اجراي آزمايشي بايد تامين گردد.
2. نظام ارزشيابي توصيفي بايد داراي طرح كنترل و باز خورد هم باشد تا معلمان راهنما بتوانند ارزيابي از عملكرد معلم و كلاس را به درستي انجام دهند.
3. طرحهاي آزمايشي از جمله ارزشيابي توصيفي درصورتي قابليت اجرا پيدا مي كنند كه داراي اعتبار و بودجه مشخصي باشد و اين اعتبار به موقع تخصيص داده شود.
4. سهميه استان در اجراي آزمايشي بايد هر چه زودتر تعيين شود و ملاك هاي انتخاب مدارس نيز مورد تجديد نظر قرار گيرد و الزاماً مدارس برخوردار به عنوان مجري طرح ارزشيابي توصيفي انتخاب نشوند و . . .
5. در اجراي آزمايشي فقط يك مدل ارزشيابي توصيفي با حدود و ثغور معين، به اجرا گذاشته شود و مانند اجراي پيش آزمايشي دو مدل در نظر گرفته نشود.
6. با توجه به وقت گيري زياد اجراي پيش آزمايشي مقياس كيفي هر چه زودتر جبران خدمات اضافي همكاران مجري طرح به صورت مالي انجام گردد.
7. زمينه سازي تبليغي و فرهنگي لازم براي اجراي آزمايشي در رسانه هاي گروهي به ويژه صدا و سيما صورت گيرد.
8. مدارس مجري طرح بايستي از حداقل امكانات و تجهيزات آموزشي و كمك آموزشي برخوردار باشد تا بتوانند از عهده اجراي طرح به درستي بر بيايند. از جمله: رايانه، وسايل سمعي و بصري و انتشاراتي، ميز و نيمكت مناسب و . . .
9. همه كارهاي لازم از جمله آموزش دست اندركاران و مرتبطين اجراي آزمايشي قبل از آغاز سال تحصيلي 83-82 صورت گيرد تا در اول مهر تكليف قطعي همه معلوم بوده و براي اجراي طرح آزمايشي و ارزشيابي توصيفي آمادگيهاي لازم تحصيل شده باشد.
10. نتايج قطعي اجراي طرح پيش آزمايشي هنوز معلوم نشده است اما از قرائن و شواهد موجود در حال حاضر مي توان گفت كه والدين و معلمان به اين طرح و موفقيت آن اميد بسته اند و تغييرات محسوسي از پيشرفت تحصيلي دانش آموزان گزارش شده است.
تذكر: اگر چيزي از قلم افتاده و يا اشتباهي در جمع بندي رخ داده همكاران در comments همين پيام اعلام نمايند.

درمدرسه استقلال
آقاي اكبر پور لطف كردند و پس از گرفتن آدرس دقيق مدرسه از خانم تخمه چيان با اتومبيل شخصي خود مرا به مدرسه رساندند و يك ساعتي هم پيش ما بودند. از ساعت 2 تا 5 بعداز ظهر در مدرسه استقلال بوديم. با توجه به اينكه از دو هفته قبل با مدير سابق! مدرسه برنامه بازديد را هماهنگ كرده بوديم؛ در اين مدت كوتاه سه برنامه از پيش تعيين شده را بخوبي اجرا كرديم.


برنامه اول: مشاهده دو كلاس مجري طرح
كلاسهاي خانم راستاد و كاظمي مهر داراي دانش آموزاني با نشاط بود. مدرسه استقلال مدرسه نسبتاً نوسازي است و كلاسهاي بزرگ با نور مناسب و ميز و نيمكت معمولي، تخته سياه بزرگ، وايت برد كوچك، كمد بوده و ديوارهاي تزئين شده با عكس ها و نوشته هاي كتابها و آثار دانش آموزان داشت و همانطور بود كه در گزارش مدرسه استقلال قبلاً منتشر گرديد.
در هر دو كلاس از هر چهار ابزار ارزشيابي توصيفي استفاده شده بود. پوشه هاي كار (فولدر پلاستيكي) در رنگ هاي مختلف حاوي فعاليت هاي دانش آموزان در درس هاي مختلف بود. چك ليست ها در قطع A4 براي همه دانش آموزان كلاس در يك دفتر صحافي شده بود و به هر دانش آموز هشت برگ اختصاصي داده شده بود و توسط معلمين در موارد لازم و ممكن از نظر آنها تكميل شده بود. يك صفحه نيز قبل از چك ليست هاي هر دانش آموزان به عنوان برگ ثبت گزارش در نظر گرفته شده بود كه در گوشه بالاي سمت چپ آن عكسي از دانش آموز به آن چسبانيده شده بود. معلمان در هر وقتي كه داشتند مطالبي در برگه هاي ثبت گزارش نوشته بودند كه مي بايست در فرصت مناسب باز خواني و تحليل شود. پيشنهاد مي شود اين دفترها را معلمان محترم در تابستان كه گردهمائي هاي توجيهي برگزار مي شود همراه خود بياورند و در طول مباحث گردهمائي در فرصت هاي مناسب مورد مطالعه و نقد قرارگيرد. براي هر دانش آموز نيز يك نوبت كارنامه توصيفي در اسفند ماه صادر و به رويت اولياء رسانيده شده بود كه چند مورد از آنها هم ديدم كه حاكي از رضايت والدين دانش آموزان بود.
در هر يك از دو كلاس مجري طرح يك ميز و دو نيمكت مقابل آن در رديف وسط و انتهاي كلاس وجود داشت كه مخصوص انجام كار گروهي دانش آموزان بود. معلوم شد كه كارگروهي به صورت نوبتي در اين دو كلاس صورت مي گيرد. دختركي زيبا از كلاس بنفشه شاخه گل لاله اي به من هديه كرد كه آنرا به دخترك زيباي ديگري از گروه لاله به نمايندگي از همه گلهاي كلاس تقديم نمودم.

برنامه دوم: جلسه با همكاران
دومين برنامه ما جلسه پرباري بود كه با خانم ها: كاظمي مهر، راستاد، تخمه چيان و جباري و آقاي ملكي مسئول شعبه آموزش ابتدايي در ناحيه 3 تبريز برگزار شد. خانم جباري مدير شيفت مقابل دبستان استقلال كه در مقطع راهنمائي است. ايشان به تازگي مديريت دبستان استقلال را هم به عهده گرفته اند! چرا كه چند روزي است كه خانم تخمه چيان مدير قبلي به ناحيه 3 منتقل شده و قرار است كه در آنجا در پژوهش سراي دانش آموزي خدمت نمايند. آرزوي موفقيت برايشان داريم ولي حيف شد! البته ايشان قول دادند كه كماكان طرح ارزشيابي توصيفي را پي گيري نموده و سنگر را خالي نكنند كه مطمئن هستم همينطور هم خواهد بود. انشاء الله

در اين جلسه مباحث دقيقي در خصوص كارنامه توصيفي مطرح شد اين مباحث حاصل دقت همه همكاران در اين مدرسه بويژه موشكافي هاي سركار خانم راستاد است. از نظر همكاران در اين جلسه چك ليست هاي علوم و هنر نسبتاً بي اشكال است، اما در نشانه ها و ملاك ها در هفت مقوله ديگر،كارنامه ارزشيابي توصيفي داراي ايرادهائي است. تمام صحبت هاي جلسه ضبط شد و قرار شد كه بعداً به صورت مكتوب خانم راستاد و ساير همكاران نظر خود را ارسال نمايند. از تحليل محتواي مطالب مطرح شده در اين جلسه اشكالات زير در خصوص ملاك ها و نشانه ها در موارد متعدد به نظر رسيده است:
1. برخي از نشانه ها براي معلم قابل مشاهده نيست.
2. برخي از نشانه ها اضافي و زائد است.
3. دربرخي از موارد نشانه ها با ملاك تطبيق ندارد.
4. در برخي موارد، نشانه هاي يك ملاك با يكديگر هم پيوندي ندارد.
5. درك و سنجش برخي از نشانه ها براي معلمين مشكل بوده و امكانپذير نيست.
مصاديق همه اين موارد نيز در نوار ضبط و برروي كاغذ نزد اينجانب موجود است. در خصوص علائم چهارگانه كارنامه توصيفي نيز گفتگو شد و خانم راستاد پيشنهاد كردند كه علامت "ك" كه به جاي "كاملاً" تحقق يافته" است تغيير كند. چرا كه در هيچ مورد نمي توانيم از اين واژه استفاده كنيم. به ايشان گفتم: كه شما از آن معلم هائي هستيد كه معتقدند 20 مال خداست؛ گفتند: بله!!
خانم راستاد معتقد بودند كه در كلاس اول حداكثر دو كتاب درسي كافي است و ارزشيابي توصيفي با حجم زياد كتاب هاي درسي، متناسب نيست و اصولاً براي تفهيم مطالب ضروري در كلاس اول اين حجم از مطالب، زياد و غير كاركردي است.

برنامه سوم: ديدار با والدين
حدود 50 نفر از اولياء دانش آموزان (تقريباً همه) در جلسه حضور يافته بودند . حدود يك ساعت گفتمان با آنها به زبانهاي تركي و فارسي انجام شد. بخشي از صحبت ها ضبط شد و نوار آن موجود است. بدون اغراق و ناراستي، هيچ يك از والدين حاضر در جلسه مخالف ارزشيابي توصيفي نبودند و آنها كه صحبت كردند و فضاي جلسه، فضاي موافق بود. بعضاً دلايل خوب بودن ارزشيابي توصيفي را به زبان اصلي! و فارسي بيان كردند. يك نگراني در ميان والدين مطرح شد و آن اينكه اين طرح خوب آيا براي كلاس دوم بچه هاي آنها هم اجرا مي شود يا نه؟ و اگر نشود بچه هاي آنها متضرر مي شوند. بعضاً اظهار داشتند كه ما از ارزشيابي توصيفي چون به صورت نمره نيست چيزي نمي فهميم لذا مسئوليت مدرسه بيشتر از گذشته است. در چند مورد راجع به معناي حروفي كه در ارزش گذاري كارنامه توصيفي به كار مي رود و ارزش نمره اي آن سوال كردند؟ همچنين در مورد علل تكميل نشدن برخي از موارد كارنامه توصيفي و اينكه آيا اين طرح دركشورهاي ديگر هم اجرا شده است و يا اينكه چه وقت اين طرح در سطحي گسترده در كشور اجرا مي شود؛ سئوال داشتند. در همه موارد پاسخهائي ارائه شد. چهره و برخورد اولياء در اوان و پايان جلسه حاكي از رضايت و راحتي خاطر آنان از اجراي طرح بود.
در خانه معلم و بازار تبريز
از ساعت 6 بعد از ظهر شنبه تا ساعت 8 صبح يكشنبه، فرصتي 14 ساعتي پيش آمده بود كه تا حدودي احساس دلتنگي و كم كاري كردم. اوقات من در خانه معلم و يكساعتي هم در بازار تبريز گذشت كه ماجراي مفصلي دارد اما اكنون فرصت بيان آن را ندارم. فقط اين را بگويم، شام در رستوران خانه معلم، كوفته تبريزي بزرگي به قيمت 700 تومان صرف شد.

در مدرسه مسلم بن عقيل
از متصدي پذيرش خانه معلم خواستم كه آژانسي خبر كند. پس از چند دقيقه ماشين پيكان كه راننده آن مرد كامل موقري بود آمد و سوار شدم و گفتم خيابان عباسي ايستگاه طاق. به تركي گفت به چشم. ده دقيقه اي در راه بوديم. معلوم شد كه راننده دبير علوم مقطع راهنمائي با 24 سال سابقه كار است! عرقي بر پيشاني ام نشست.
تبريزي ها رسمي دارند كه وقتي كسي را با ماشين جائي مي رسانند موقع خداحافظي از ماشين پياده مي شوند؛ خداحافظي مي كنند و بعد دوباره سوار ماشين مي شوند و مي روند. در طول سفر سه بار شاهد اين رسم بودم كه يك مورد آن را همين معلم عزيز انجام داد.
ديوار مدرسه مسلم بن عقيل از بيرون رنگ آميزي قشنگي داشت، به مدرسه نمي ماند، در كوچكي داشت مثل در يك خانه .زنگ در را زدم فرد نابينائي در را باز كرد كه بعد معلوم شد مربي تربيتي مدرسه و احتمالاً حق التدريسي است. در بدو ورود به مدرسه وارد يك هال مي شوي كه خيلي حال داشت! تميز تميز، و كف زمين موزائيك بود. بوي آب و جارو كردن خانه به مشام مي رسيد. آقاي طاهري مدير مدرسه جلو آمد احوالپرسي كرديم و وارد اتاق وي شديم كه دو ميز تحرير و چند ميز عسلي براي صرف صبحانه! و 8 صندلي معمولي پايه فلزي يك شكل داشت. اتاق بسيار آراسته بود. يك دستگاه پلي كپي قديمي بزرگ نيز روبروي ميز مدير قرار داشت. اسامي پايوران (كادر مدرسه) نيز كه شامل معاونين شيفت صبح و بعد از ظهر و مدير مدرسه
مي شد نيز روي ديوار اتاق، پشت صندلي آنها نصب شده بود. ديوارهاي اتاق به انداره 5/1 متر رنگ روغني و مابقي رنگ آميزي معمولي داشت.
ساعت 5/8 بود و به حساب خودم دير به مدرسه رفته بودم تا مشكل ديروز پيش نيايد. پس از كمي خوش و بش، آقاي طاهري كه مهرباني اش را ديشب هم در صحبت تلفني نشان داده بود گفت كه خوب الان صبحانه بخوريم يا يكساعت ديگر؟! دوزاري ام زود افتاد و گفتم الان بهتر است. اين مدرسه پنج كلاس دارد، در پنج پايه مقطع ابتدايي. ساعت 45/8 دقيقه زنگ اول خورد و معلمان ديگر هم آمدند و جاي شما خالي كه سرشير و نان بربري كنجيدي مخصوص گرد و عسل و چاي صرف نموديم! آقايان ديباج و آقا زاده معلمان پايه اول شيفت صبح و بعد از ظهر و چهار معلم و يك معاون شيفت صبح حضور داشتند و بعد از صبحانه آقاي طاهري گفتند كه بهتر است بقيه معلمان هم در جريان بحث هاي ما باشند. با خود گفتم يكي از دلايل جو صميمي موجود مدرسه، اين قبيل سياستهاي مدير است كه اطلاع رسان خوبي است!.
درمدرسه مسلم ابن عقيل نيز هر سه برنامه اي كه ديروز در مدرسه استقلال داشتيم تكرار شد. با اين تفاوت كه در اين مدرسه يك كلاس مجري طرح در شيفت صبح و كلاس ديگر در شيفت مقابل است. آقاي عزيز آقازاده كه براي من بسيار عزيز وگرامي است؛ سرگروه آموزش ابتدائي در ناحيه است. جوان فعال، باسواد و علاقه مندي است. آقاي ديباج در سال آخر خدمت خود در آموزش و پرورش است و 20 سال معلم پايه اول بوده است. فعاليتهاي انجام شده در اين مدرسه هم كاملاً با فعاليتهاي مدرسه استقلال هم سنگ بود با اين تفاوت كه پوشه هاي كار مدرسه مسلم، كاغذي و معمولي است و برگه هاي ثبت گزارش آن در يك دفترچه 60 برگ و براي هر دانش آموز يكي دو برگ اختصاص يافته است.
برخي تفاوت هاي نسبتاً مهم نيز در نحوه اجراي طرح در اين مدرسه وجود داشت. يكي اينكه در كلاس مجري طرح در اينجا هر دو سه ميز و نيمكت براي يك گروه دانش آموز در نظر گرفته شده و فضاي كلاس معمولي بهم خورده است. دوم اينكه براي تكميل كارنامه توصيفي در ابعاد جسماني و عاطفي با والدين مشورت شده و با نظر آنها كارنامه تكميل شده است كه نوآوري قابل تاملي است. معلم هاي مجري طرح در مدرسه مسلم بن عقيل همانند معلمان همكارشان در مدرسه استقلال پيشرفت دانش آموزان را در نوبت دوم سال تحصيلي تا كنون خوب ارزيابي
كرده اند. و هر چهار معلم از حجم زياد كتابهاي درسي و لزوم كاهش آن صحبت كردند.
از مجموعه گفتگوهائي كه از ساعت 5/8 تا 2 بعد از ظهر درمدرسه مسلم ابن عقيل با مدير، معلمان و اولياء دانش آموزان داشتيم جمع بندي كوتاهي ارائه مي گردد. همكاران محترم مي توانند با ارسال نظرات خود در comments زير پيام از اين جمع بندي رفع نقص كرده و آن را تكميل يا تصحيح نمايند.
جمع بندي من به شرح زير است:
1. پذيرش عميق ضرورت و لزوم اجراي طرح و ارزشيابي توصيفي در مجريان طرح در اين مدرسه وجود دارد.
2. مجريان طرح، حجم كتابهاي درسي پايه اول حتي كتاب بخوانيم و بنويسيم و حجم فعاليتهاي تعريف شده براي ارزشيابي توصيفي را بيش از حد لازم و آسيب رسان به فعاليتهاي يادگيري- ياددهي مي دانند و لزوم انجام اصلاحات در اين زمينه ها را متذكر
مي گردند.
3. در اين مدرسه با ابتكار معلمان، ارزشيابي دو بعد جسماني و عاطفي كارنامه توصيفي با مشاركت مستقيم اولياء و نظرخواهي از اولياء صورت گرفته است. چون معلمين قادر به مشاهده اكثر نشانه هاي ملاك هاي اين دو بعد در مدرسه نبوده اند و معتقدند كه اولياء هم به اين مسئله علاقه مندي نشان داده اند و نهايتاً ارتباط خانه و مدرسه از اين راه مستحكم تر شده است.
4. اولياء با اجراي طرح موافق بوده و دوست داشتند كه در سال آينده نيز فرزندانشان در كلاس دوم، مشمول اين طرح گردند.
5. كارنامه ارزشيابي توصيفي در اين مدرسه مورد نقد و بررسي قرار گرفته است و گزارش مكتوب زير در تبريز به من داده شد.


بسمه تعالي
نقد و بررسي كارنامه ارزشيابي توصيفي
در مدرسه مسلم بن عقيل
با توجه به حدود دو ماه اجراي طرح ارزشيابي توصيفي موارد زير در خصوص كارنامه به نظر همكاران در مدرسه مسلم بن عقيل رسيده است.
1. در چك ليست عاطفي بند هشتم (از يادگيري موضوعات جديد لذت مي برد) بهتر است حذف شود.
2. در چك ليست هنر بند هفتم (برخي رنگهاي تركيبي را مي تواند درست كند) ضروري نيست.
3. در چك ليست وضعيت جسماني بند پنجم (حضور در فعاليتهاي ورزشي) تكراري است.
4. در چك ليست علوم بند آخر (نتايج فعاليتهاي خارج از كلاس را به كلاس گزارش
مي دهد) تكراري است.
5. در چك ليست جنبه اجتماعي بند هفتم (به موقع كارهاي خود را انجام مي دهد) تكراري است.در بند پانزدهم از دو نشانه (پرخاشگري نمي كند)و (ديگران را نمي آزارد) يكي كافي است.
6. در چك ليست حساب كردن بند پنجم( سه بند دايره و مثلث و مربع) در يك بند گنجانده شود و همچنين بند (11 و 12) در يك بند نوشته شود (نماد > = <) بند 14 اعداد را مقايسه مي كند تكراري است.
7. در چك ليست مهارتهاي شناختي بند 3( به ويژگيهاي خاص اشياء و پديده ها به دقت توجه مي كند) تكراري است. بند 14 (از هر پاسخي راضي نمي شود) در كلاس اول عملي نيست.
8. در چك ليست وضعيت خواندن بند 1 تكرار بند 2 مي باشد.
نكات مثبت طرح
1. اولاً برنامه ارزشيابي تو صيفي باعث مي شود كه معلمين محترم به همه نكات قوت و ضعف و تمامي عملكردها و رفتارهاي دانش آموزان دقت نمايند.
2. دانش آموزان وقتي كه آگاهي و دانش اوليه را پيدا مي كنند سعي دارند در كارها و بحث هاي كلاس دقيق تر شده و نسبت به جبران ضعف هاي خود تلاش مي كنند و مي خواهند خودشان را همپاي ديگران پيش ببرند.
3. وقتي چك ليست ها را براي اولياء توضيح مي دهيم همه خوشحال هستند كه نقاط قوت و ضعف فرزندان خود را مي شناسند و علاقه دارند كه كاستي ها را به مرور زمان جبران كنند و در بعضي از بندها انتقاد مي كنند و در مواردي كه ما بعضاً از آنها غافل هستيم ما را ياري مي كنند و ياد آور مي شوند كه در ساير مواقع بخصوص در منزل توانايي انجام بعضي از كارها را دارند و علاقه مند است (مثلاً در صرفه جويي . . .).
4. در چك ليست وضعيت جسماني در بند استفاده از تغذيه مناسب، اولياء استقبال خوبي بعمل آوردند.
5. در چك ليست جنبه اجتماعي هم كودكان و هم اولياء تلاش بيشتري مي كنند تا رفتار كودكان مناسب باشد.
6. در چك ليست مهارتهاي شناختي اولياء خود متوجه دقت دانش آموزان مي شوند و كودكان را ياري مي كنند كه با دقت بيشتري به محيط اطراف بنگرند و تفاوتها و شباهتها را دسته بندي كنند.
7. در ثبت گزارش براي فرآيند فعاليتهاي گروهي معلم سعي دارد با نگاهي ژرف و عميق به دانش آموزان دقت كند و دانش آموزان كنجكاو مي شوند كه در گروه بهتر كار كنند و در بحث هاي عملي و فعاليتهاي كلاسي شركت كنند. و باعث تفكر در آنها مي شود كه توانايي خود را بسنجند و پاسخهاي غير تقليدي بدهند تا نكات قوت و خلاقانه آنها در برگه هاي گزارش ثبت شود. ( دراين مورد خيلي حساس هستند) و سعي مي كنند كه كار عملي بهتري را ارائه دهند تا پوشه كارشان بر جسته و عالي باشد.
پيشنهادات
1. كارنامه ارزشيابي توصيفي بهتر است توسط دفتردار محترم آموزشگاه تكميل شود و معلم بعد از پركردن چك ليست ها را به دفتر ارائه نمايد.
2. ذكر تاريخ و علت انتخاب كارهاي بچه ها در پوشه كار (پورت فوليو) تقريباً وقت گير و زمان فرآيند ياددهي و يادگيري را از معلم مي گيرد.
3. انجام تمامي اين فعاليتها در كلاس وقت گير مي باشد و معلم مجبور است فعاليتهاي مدرسه را به محيط خانه بكشاند كه مشكلات و معايب اين كار هم لازم به ذكر نمي باشد.
4. با توجه به اينكه اين طرح خيلي خوب مي باشد بايستي تدابيري اتخاذ شود تا از حجم كار كم شود و طرح با موفقيت پيش برود مخصوصاً با توجه به تعداد دانش آموزان در هر كلاس، اين مسئله خيلي مهم است.

از همه همكاران مجري طرح در آذربايجان شرقي بخاطر مهمان نوازي و بويژه جدي گرفتن اجراي طرح پيش آزمايشي مقياس كيفي، صميمانه متشكرم و منتظر گزارشهاي بعدي آنها هستم.
محمد حسن مقني زاده
چهارشنبه 27 فروردين ماه 1382

Tuesday, March 18, 2003

سلام

جهان يادگار است و ما رفتني
به گيتي نماند به جز گفتني

معرفي طرح :

گزارشها و پيشنهادها :

يادداشتها :

تجربه دبستانهاي مجري طرح :

لينكها :

powered by blogger